حمام کردن خرگوش‌ها؛ سودمند یا خطرناک؟

همانطور که می‌دانید، سگ‌های خانگی هر چند وقت یکبار نیاز به حمام کردن دارند. حتی گربه‌های خانگی با اینکه خودشان را تمیز می‌کنند، گاهاً باید به حمام بروند. اما خرگوش‌ها چطور؟ خرگوش‌ها معمولاً بوی بدی نمی‌دهند و به نظر می‌رسد که خودشان به خوبی بدنشان را تمیز می‌کنند!

حمام کردن یک خرگوش می‌تواند ریسک بزرگی در مقابل سلامتی آن باشد. در بدترین حالت، خرگوش وارد حالت شوک می‌شود. همچنین می‌تواند باعث کاهش شدید دمای بدن و حساسیت شدید پوست شود.

اگر بدن خرگوش شما، به قدری آلوده شده که دیگر خودش قادر به تمیز کردن آن نیست، می‌توانید با استفاده از یک پارچه‌ی مرطوب، اقدام به تمیز کردن آن ناحیه کنید.

خرگوش‌ها برخلاف سگ‌ها، زمان نسبتاً زیادی را در روز، به نظافت خود اختصاص می‌دهند. تنها کاری که لازم است انجام دهید، تمیز نگه داشتن بستر خرگوش و جمع‌آوری مدفوع آن به صورت روزانه است.

چرا حمام کردن برای خرگوش‌ها خطرناک است؟

حمام کردن می‌تواند تأثیرات مخرب قابل توجهی بر روی سلامت خرگوش شما داشته باشد. بیشتر خرگوش‌ها، به آب عادت ندارند و حمام کردن می‌تواند برایشان ترسناک باشد و استرس زیادی به آنها وارد نماید! اما حتی خرگوش‌هایی که مشکلی با آب ندارند، ممکن است طی حمام کردن مریض شوند و یا به عفونتی دچار گردند. از آنجایی که خرگوش‌ها خودشان را تمیز می‌کنند، شستن خرگوش ها با توجه به چنین ریسک‌هایی، اصلاً معقول نمی‌باشد.

شوک به خرگوش به دلیل حمام کردن!

خرگوش‌ها حیوانات بسیار حساسی هستند. هر اتفاقی که برای آنها غیرقابل پیشبینی باشد، می‌تواند آنها را وارد حالت شوک کند و یا حتی باعث وقوع سکته‌ی قلبی در آنها شود. موقعیت‌های جدید و یا اتفاقات غیر معمول می‌توانند باعث ترسیدن و حتی مرگ خرگوش شوند. هنگامی که یک خرگوش به شوک دچار می‌شود، دمای بدنش کاهش می‌یابد. سایر علائم شوک عبارتند از:

• نفس نفس زدن
• تند شدن ضربان قلب
• کمرنگ شدن لثه‌ها
• شل شدن بدن
• خنک شدن گوش‌ها

اگر خرگوش شما به دلیل شستن دچار شوک شد، باید سریعاً او را درون حوله‌ای بپیچید تا بدنش گرم شود و نوازشش کنید تا کمی احساس راحتی کند. اگر طی حمام کردن این اتفاق برایش افتاده، باید بدنش را خشک کنید.

حتماً پس از این اتفاق به کلینیک دامپزشکی مراجعه نمایید اما اگر این امکان را ندارید، به صورت تلفنی با دامپزشکتان مشورت کنید.

اگر خوش‌شانس باشید خرگوشتان پس از چند ساعت الی چند روز بهبود می‌یابد اما متأسفانه درصد بهبود پس از شوک کم است و بهترین کار، پیشگیری از وقوع چنین اتفاقاتی است.

حمام خرگوش و کاهش دمای بدن آن ها (هایپوترمیا):

پوشش بدن خرگوش‌ها بسیار ضخیم است و زمانی که خیس می‌شود، زمان زیادی طول می‌کشد تا خشک شود. حتی اگر پس از حمام خرگوشتان، اقدام به خشک نمودن آن کنید، باز هم کاملاً خشک نمی‌شود. این پوشش ضخیم، بدن خرگوش‌ها را گرم نگه‌می‌دارد و خرگوش‌ها برای تنظیم دمای بدنشان، از گوش‌هایشان استفاده می‌کنند. اگر پوشش بدن خرگوش‌ها برای مدت زمان زیادی خیس بماند، در فرایند تنظیم دمای بدنشان، اختلال ایجاد می‌شود و ممکن است دمای بدنشان به شدت کاهش یابد که اصطلاحا به آن هایپوترمیا گویند.

اگر به علائم ناشی از هایپوترمیا بی‌توجهی کنید، می‌تواند باعث مرگ خرگوش شود. این علائم عبارتند از:

• خرگوش بدون حرکت می‌نشیند و یا به آرامی حرکت می‌کند
• گوش‌ها و پاها سرد هستند و رنگ‌پریده به نظر می‌رسند
• تنفس سطحی
• ضربان ضعیف قلب
• عدم پاسخ خرگوش به محرک‌ها

در چنین شرایطی حتماً باید به کلینیک دامپزشکی مراجعه نمایید اما در فاصله‌ی زمانی قبل از ملاقات با دامپزشک باید اقداماتی انجام دهید تا بدن خرگوشتان کمی گرم شود.

این اقدامات عبارتند از:

• خرگوشتان را درون یک حوله بپیچید
• خرگوش را به قسمت گرم تر خانه ببرید
• از خشک بودن بدن خرگوشتان اطمینان حاصل نمایید
• مقداری آب ولرم در اختیار خرگوشتان بگذارید تا کمی از آن بنوشد

آسیب‌هایی که ممکن است هنگام حمام کردن به خرگوش وارد شوند!

ممکن است طی حمام کردن خرگوشتان، صدماتی به او وارد شود. گاهی این صدمات به علت لیز خوردن و افتادن آنها در حمام است. پاهای خرگوش‌ها در سطوح صاف به خوبی عمل نمی‌کنند و به همین دلیل خرگوش‌ها به راحتی در کف سینک یا وان حمام لیز می‌خورند.

همچنین زمانی که خرگوش‌ها می‌ترسند، به سرعت به اطراف می‌جهند و ممکن است تصادفاً به شما یا خودشان آسیب بزنند.

خرگوش‌ها پاهای عقبی بسیار قدرتمندی دارند در صورتی که کمرشان ضعیف است. اگر بیش از اندازه بترسند ممکن است آنچنان ضربه‌ی قدرتمندی با پایشان وارد کنند که باعث چرخش و یا حتی شکستگی ستون فقرات آنها شود و خرگوش فلج شود.

• حساسیت پوست!

پوست خرگوش‌ها بسیار حساس است. حمام کردن خرگوش‌ها می‌تواند باعث تحریک پوست آنها شده و حتی موجب بروز عفونت در پوستشان شود. آب، مواد روغنی که روی سطح پوست خرگوش حضور دارند و از آن محافظت می‌کنند را می‌شوید؛ در نتیجه شستن خرگوش پوست شان خشک می‌شود.

زمانی که پوست خرگوش خیس است، به راحتی آسیب می‌بیند. به همین دلیل، یک خراش کوچک روی پوست خیس، می‌تواند زخم جدی‌تر و دردناکتری را ایجاد نماید. در چنین شرایطی، حتماً باید با دامپزشکتان مشورت کنید.

• ممکن است آب وارد گوش‌ها و بینی خرگوش شود!

ممکن است در هنگام حمام کردن، آب به گوش‌های خرگوش وارد شود، که می‌تواند موجب عفونت گوش گردد. همچنین اگر آب وارد بینی خرگوش شود، می‌تواند باعث ایجاد عفونت در دستگاه تنفسی گردد. اگر خرگوش به موقع تحت مراقبت‌های درمانی قرار گیرد، این عفونت‌ها بهبود خواهند یافت. البته خرگوش‌ها معمولاً علائم بیماری را پنهان می‌کنند و برای تشخیص چنین عفونت‌هایی، باید به دقت معاینه شوند.

آیا ممکن است بر اثر شستن خرگوش بمیرد؟

احتمال مرگ یک خرگوش بر اثر شسته شدن، حتمی نیست اما متأسفانه این امکان وجود دارد. به همین دلیل، شدیداً توصیه می‌شود که از حمام کردن خرگوشتان خودداری کنید. حتی اگر خرگوش پس از حمام کردن، دچار شوک و یا هایپوترمیا نشود، ممکن است در آینده به مشکلات دیگری دچار گردد. حتی ممکن است متوجه نشوید که علت درگیری فعلی خرگوشتان، حمام کردن بوده است!

آیا می‌توان از حمام ضد کک برای خرگوش استفاده کنیم؟

خیر! حمام ضد کک نیز برای خرگوش‌ها ممنوع است! فارق از استرس حمام کردن برای خرگوش که تاکنون بررسی کردیم، پودرهای ضد کک حاوی موادی هستند که برای آن ها سمی می‌باشند. قلاده‌های ضد کک نیز حاوی دوز بالایی از مواد شیمیایی هستند که برای خرگوش‌ها مناسب نمی‌باشند.

اگر خرگوش شما به کک آلوده شد، بدنش را با استفاده از شانه‌ی ضد کک شانه بزنید. اگر میزان آلودگی بالا بود، حتماً به کلینیک دامپزشکی مراجعه نمایید.

اگر خرگوشمان کثیف شد، باید چه کاری انجام دهیم؟

خرگوش‌ها حیوانات بسیار تمیزی هستند. با این حال، ممکن است در مواقعی بدنشان کثیف شود. به طور مثال، هنگامی که در حال بازی کردن درون باغچه هستند، بدنشان خاک‌آلود شود! حال که متوجه شدیم حمام کردن خرگوش چه خطرات و عواقبی دارد، چگونه باید بدن خرگوشمان را تمیز کنیم؟ در ادامه، راهکارهایی جهت تمیز کردن بدن خرگوش‌ها ارائه می‌شوند.

• تمیز کردن موضعی

اگر فقط چند ناحیه از بدن خرگوشتان کثیف است، از این روش استفاده کنید. ابتدا با یک پارچه یا حوله‌ی خشک، اقدام به تمیز کردن آن ناحیه کنید. اگر این کار مؤثر نبود، از یک حوله‌ی مرطوب استفاده نمایید. توجه کنید که این حوله نباید به قدری خیس باشد که از آن آب بچکد و فقط مجاز به استفاده از حوله‌ای هستید که اندکی مرطوب باشد! به آرامی با این حوله‌ی مرطوب، ناحیه‌ی آلوده بدن خرگوش را تمیز کنید و سپس ناحیه را به طور کامل خشک نمایید.

• حمام خشک خرگوش

این روش در زمانی که تمام بدن خرگوش آلوده شده به کار می‌رود. مواد و وسایل مورد نیاز حمام خشک خرگوش عبارتند از:

• نشاسته‌ی ذرت
• شانه با دندانه‌های ریز
• حوله

مراحل انجام حمام خشک خرگوش

1. مقداری از نشاسته‌ی ذرت را روی نواحی آلوده‌ی بدن خرگوشتان بپاشید. مراقب باشید که خرگوشتان نشاسته‌ی ذرت را استنشاق نکند.
2. ناحیه‌ی مورد نظر را به آرامی ماساژ دهید. این کار، کمی خسته‌کننده است اما پس از مدتی، نشاسته‌ی ذرت به همراه ذرات آلوده، به شکل توده‌ای جمع می‌شوند.
3. از شانه، برای جداسازی این توده‌ها استفاده نمایید. اگر همچنان ذرات آلوده بر روی بدن خرگوشتان وجود دارد، دوباره مقداری نشاسته روی این نواحی بپاشید.
4. حال با استفاده از شانه و حوله، نشاسته‌ی اضافی را از روی بدن خرگوشتان پاک کنید.

خرگوش‌های چاق ، مسن یا معلول

هر قانونی یکسری استثناء نیز دارد! گاهی اوقات، خرگوش‌های چاق، مسن و یا معلول نمی‌توانند به خوبی خودشان را تمیز کنند. خرگوش‌های پیر ممکن است به علت آرتروز مفاصل، نتوانند به خوبی خم شوند و به همین دلیل نتوانند خودشان را تمیز کنند. خرگوش‌های چاق نیز ممکن است نتوانند به ناحیه‌ی مخرج و ناحیه‌ی شکمی بدنشان دسترسی یابند. خرگوش‌های معلول نیز به علت عدم توانایی در حرکت، نمی‌توانند خودشان را تمیز کنند.

در این موارد، ممکن است مدفوع به اطراف ناحیه‌ی مخرج بچسبد. این حالت، علاوه بر اینکه بو و ظاهر بدی دارد، حس بدی در خرگوش ایجاد می‌کند. اگر در این وضعیت، قصد شست‌وشوی این ناحیه را دارید، فقط مجاز به خیس کردن قسمت مخرج و پاهای عقبی خرگوشتان هستید. بهتر است از کسی کمک بخواهید تا خرگوشتان را نگه‌دارد و شما تمرکزتان را روی شستن قسمت انتهایی بدن خرگوش بگذارید.

 برای شستن قسمت انتهایی بدن خرگوشتان، می‌توانید مراحل زیر را انجام دهید:

1. یک سطل کوچک بردارید و یک حوله‌ی تا شده را در کف آن قرار دهید. این حوله به خرگوشتان احساس راحتی می‌دهد.
2. مقداری آب ولرم درون سطل بریزید. توجه کنید که آب نباید داغ باشد.
3. به آرامی خرگوشتان را بلند کنید و انتهای بدنش را درون سطل قرار دهید. نیمه‌ی بالایی بدن خرگوشتان را نگه‌دارید تا خیس نشود.
4. ناحیه‌ی اطراف مخرج خرگوشتان را خیس کنید. هدف از این کار، این است که مدفوعی که به این ناحیه چسبیده خیس شود تا بتوانید آن را به راحتی جدا کنید.
5. با انگشتانتان یا با استفاده از دستمال، مدفوع‌ها را از ناحیه‌ی مخرج خرگوشتان جدا کنید.

پس از اتمام شست‌وشو، باید بدن خرگوشتان را خشک کنید. این مرحله بسیار مهم است زیرا همانطور که گفته شد، خیس ماندن بدن خرگوش می‌تواند بسیار خطرناک باشد.

چگونه خرگوش را خشک کنیم:

1. خرگوشتان را از درون آب بیرون و روی حوله‌ای قرار دهید. می‌توانید از دستمال حوله‌ای نیز استفاده نمایید زیرا قابلیت جذب بالایی دارد.
2. به آرامی حوله را بر روی قسمت‌های خیس بدن خرگوشتان بمالید. باید این کار را بسیار آرام انجام دهید زیرا زمانی که پوست بدن خرگوش خیس است، حساسیت بیشتری دارد. تا جایی که می‌توانید، با این کار بدن خرگوش را خشک کنید.
3. در ادامه، از یک سشوار برای خشک کردن بدن خرگوشتان استفاده کنید. سشوار را روی پایین‌ترین درجه قرار دهید تا بدن خرگوش را نسوزاند. سشوار را به صورت مستقیم روی بدن خرگوش نگیرید و در این میان چند بار استراحت دهید تا سشوار پوست بدن خرگوش را اذیت نکند.

ممکن است این کار کمی طول بکشد. پس صبور باشید تا بدن خرگوشتان کاملاً خشک شود!

اگر از یک خرگوش مسن و یا معلول مراقبت می‌کنید، شست‌وشوی قسمت انتهایی بدنشان اجتناب‌ناپذیر است. اما اگربستر خرگوش را تمیز نگه‌دارید و گاهاً به صورت موضعی مخرج خرگوش را تمیز کنید، تعداد دفعاتی که نیاز به شستن خرگوش پیدا می‌کنید، کاهش خواهد یافت.

اگر از یک خرگوش چاق مراقبت می‌کنید، بهترین کار این است که از یک رژیم غذایی مناسب پیروی کنید. زیرا چاقی زیاد می‌تواند روی عملکرد سیستم گوارشی خرگوشتان تأثیر بگذارد و سلامتی او را به خطر بیاندازد.

اقداماتی بهداشتی برای خرگوشتان!

درست است که حمام کردن برای خرگوشتان ممنوع است، ولی این دلیل بر انجام ندادن سایر اقدامات بهداشتی نیست! تیمار کردن خرگوشتان تجربه‌ی جالبی برای هر دوی شما خواهد بود. همچنین هنگام تیمار کردن خرگوشتان، می‌توانید فاکتورهای مختلفی را چک کنید تا از سلامت او مطمئن شوید.

• برس زدن بدن خرگوش

عمل برس زدن، خصوصاً در خرگوش‌هایی که موی بلندی دارند، بسیار مهم است. انجام این عمل، از بلعیده شدن موها توسط خرگوشتان جلوگیری می‌کند. از آنجایی که خرگوش‌ها قادر به استفراغ کردن نیستند، اگر در دستگاه گوارششان گلوله‌ای از مو تشکیل شود، می‌تواند باعث انسداد مجرای گوارششان گردد.

• کوتاه کردن ناخن‌ها

اگر ناخن‌ها بیش از حد بلند شوند، به راحتی می‌شکنند. شکستن ناخن زیاد خطرناک نیست اما وقتی ناخن می‌شکند، مقدار قابل توجهی خونریزی خواهد کرد. به همین دلیل، باید به طور منظم ناخن خرگوشتان را کوتاه نمایید.

• چک کردن دندان‌ها

دندان‌های خرگوش‌ها، همانند ناخن‌هایشان، به طور مداوم رشد می‌کنند. اگر دندان‌ها بیش از حد رشد نمایند، ممکن است باعث ایجاد عفونت شوند و یا حتی در غذا خوردن خرگوشتان، اختلال ایجاد نمایند.

• چک کردن گوش‌ها

گاهی ممکن است درون گوش تجمعاتی از موم گوش، مشاهده شود. در این مورد، خرگوش‌های لوپ مستعدتر هستند. اگر چنین چیزی در گوش خرگوشتان مشاهده کردید، حتماً به کلینیک دامپزشکی مراجعه نمایید زیرا ممکن است پس از مدتی باعث ایجاد عفونت در گوش خرگوشتان بشوند.

• تمیز نگه‌داشتن محیط زندگی خرگوش

از مهمترین مواردی که می‌توانند در تمیز ماندن بدن خرگوشتان مؤثر باشند، رسیدگی به بهداشت محیط زندگی خرگوش است. قطعاً اگر بستر و پیرامون محل زندگی خرگوشتان آلوده باشد، می‌تواند باعث کثیف شدن بدن او و حتی ایجاد حساسیت‌های پوستی شود.