با پت و مگ همراه باشید تا در مورد علائم هاری در سگ و سایر حیوانات خانگی صحبت کنیم. هاری کلمه ای است که باعث نگرانی شما می تواند شود. هاری یکی از مهم ترین و شایع ترین بیماری های ویروسی است که در یک سری پستانداران مثل سگ و انسان تأثیر می گذارد. بیماری هاری، بیماری خطرناک و جدی است که در اثر عفونت با ویروس هاری (rabies) به وجود می آید. هاریبیماری بسیار مسری است که هیچ صاحب سگ و گربه ای ( البته که تو گربه ها نسبت به سگ ها خیلی جدی و شایع نیمیباشد) نباید آن را نادیده بگیرد. این ویروس که سالانه جون 60000 نفر را در سراسر جهان میگیرد به عنوان یک بیماری شایع و مسری جدی که احتمال انتقال آن از یک سگ الوده خیلی زیاد است شناخته میشود. به همین دلیل به جز حیوانات خانگی شما، نگرانی هایی را برای خود شما و خانواده تان هم ایجاد می کند. هاری ویروس خیلی قدرتمندی است که به قسمت های مهمی از بدن مثل مغز و نخاع حمله می کند و میتواند به آنها اسیب های مهمی بزند.
همه پستانداران مثل سگ و انسان می توانند به بیماری هاری مبتلا شوند. با این که این مریضی قابل پیشگیری است و حتی اگر سگ شما به آن مبتلا شود، همچان قابل درمان است، اما بعد از اینکه علائم هاری بروز پیدا کند، ویروس میتواند خطرناک باشد و باعث یک سری مشکلات بشود. حتی صاحبان سگ در محیط های شهری هم باید علائم هاری در سگ ها یاد را بگیرند و با علائم هاری در سگ آشنا شوند. به گفته انجمن دامپزشکی آمریکا، گربه ها مطمئناً از خطر ابتلا به هاری معاف نیستند و آنها هم ممکن است که به این بیماری مبتلا شوند زیرا در ایالات متحده گربه ها بیشترین جمعیت حیوانات اهلی که سالانه به دلیل هاری جون خود را از دست میدهند را تشکیل میدهند. البته ممکن است که این اتفاق به دلیل قوانین کمتر برای واکسیناسیون هاری در گربه ها نسبت به سگ باشد.
نحوه انتقال ویروس هاری در سگ ها
ویروس هاری در بزاق وجود دارد، بنابراین بیشتر وقت ها از طریق گاز گرفته شدن و گزش، از یه حیوان آلوده منتقل می شود. وقتی گزش باعث شکافته شدن و باز شدن پوست می شود، ویروس می تواند وارد جریان خون شود. این ویروس همچنین می تواند از طریق یک زخم که از قبل باز شده و سپس در برابر یا در تماس با بزاق حیوان آلوده (معمولاً با لیسیدن) وارد جریان خون شود.
بعد از گزش، ویروس هاری وارد اعصاب محیطی (هر عصبی که خارج از مغز و نخاع باشه) حیوان میزبان می شود، تولید مثل می کند، تکثیر میشود و به غدد بزاقی ( غده هایی که باعث تولید بزاق و انتقال آن به دهان میشوند) راه پیدا می کند سپس توسط ترشحات این غدد بزاقی ویروس در بزاق ریخته می شود. البته که باید گفت که ویروس هاری در خارج از بدن یک پستاندار نمیتواند زنده بماند.
با اینکه این ویروس ممکن است در حیوانات خانگی بیماری ایجاد کند، انتقال هاری در سگ ها بیشتر در اثر قرار گرفتن و گاز گرفته شدن در برابر حیوانات وحشی مثل خفاش ها، راکون ها و روباه ها اتفاق میفتد.
هر سال، حدود 400 تا 500 مورد بیماری هاری در حیوانات خانگی اهلی مثل گربه و سگ گزارش می شود. هاری به خصوص در سگ ها در کشورهایی مثل ایالات متحده رایج نیست، چون که این بیماری با واکسیناسیون 100٪ قابل پیشگیری است.
علائم هاری در سگ و سایر حیوانات خانگی (بیماری هاری چه علایمی داره؟)
علائم هاری در سگ و سایر حیوانات خانگی (بیماری هاری چه علایمی داره؟) اگر سگ شما توسط حیوان دیگری گزیده شده و حالا شما نگران انتقال ویروس هاری به سگ خود هستید، به رفتار و کار هایی که میکند خیلی توجه کنید و اگر دلیلی برای شک به هاری دارید خیلی سریع با دامپزشک تماس بگیرید. سگ شما ممکن است:
- به سرعت بی قرار و پر تحرک و تحریک پذیر شود،
- حتی ممکن است از خودش پرخاشگری نشون دهد.
- حیوانات مبتلا به ویروس هاری همچنین ممکن است به شکل غیرعادی مهربان شوند.
- به همین دلیل، اگر سگ شما معمولاً هیجان زده و خوشحال و خیلی بازیگوش است، ممکن است که خیلی ناگهانی آرام و بی علاقه و دائما خسته به نظر برسد.
- نشانه ها و علائم هاری در سگ ها در صورتی که به وجود این بیماری در سگ خود شک دارید باید به آن توجه کنید شامل تب، مشکل در بلع، ریزش بیش از حد مو، لرزش، تشنج و حتی اگر بیماری شدید باشد فلج شدن موضعی نیز مشاهده می شود.
با پیشرفت ویروس، سگ شما ممکن است در برابر محرک ها واکنش های بیش از حد و بی دلیل نشون بدهد، یعنی این که مثلا در برابر محرک هایی مثل نور، حرکت های کوچیک در محیط و صدا واکنش های غیر عادی نشون بدهد. در این شرایط ان ها ممکن است به دنبال یک مکان تاریک و ارام برای قایم شدن یا انجام کاری پرخاشگرانه باشند.
یکی از مشهورترین علائم هاری در سگ ها کف کردن واضح و قابل دید در داخل دهان است. بعضی از سگ ها ممکن است این کف کردگی را نشان ندهند، بلکه فقط بزاق بیش از حد یا ریزش آن را نشون بدهند که این اتفاق خودش نشانه پیشرفت ویروس است.
معمولا در مرحله های پایانی هاری، تشنج و افزایش فلج شدگی دیده میشود. سگ ها در این مرحله نمی توانند عضلات خود را کنترل کنند ( به خصوص در ناحیه سر و گلو ) که این اتفاق بلع را دشوار می کند که همین باعث سخت شدن نفس کشیدن و حتی غیر ممکن شدن آن میشود که ممکن است خطرناک و نگران کننده باشد.
ویروس می تواند هفته ها قبل از معلوم شدن علائم در بدن سگ شما باشد. نشانه ها در بیشتر موارد در سگ ها بین 21 تا 80 روز بعد از ورود ویروس به بدن شروع به نمایان شدن میکنند، اما دوره نهفتگی می تواند بسیار کوتاه تر یا طولانی تر از این باشد. وقتی که علائم هاری دیده میشوند، درمان بیماری هاری بسیار دشوار تر از قبل میشود، به خاطر همین مهم این است که به جای منتظر ماندن برای دیدن نشانه ها، به محض گاز گرفته شدن سگ خود، با دامپزشک تماس بگیرید.
علائم هاری در گربه
علائم هاری در گربه : در گربه ها هم بعد از قرار گرفتن در معرض هاری، بلافاصله علائمی از خود نشان نمیدهند و مدت زمان نشون داده شدن علائم معمولاً سه تا هشت هفته میتواند طول بکشد. اما باز هم، می تواند به اندازه 10 روز کوتاه و به اندازه یک سال طولانی باشد.
مراحل بیماری هاری
مراحل بیماری هاری در سگ ها و مراحل هاری در گربه تقریبا شبیه به هم است و بعد از اینکه یک حیوان هار گازشان میگیرد، این بیماری به صورت مرحله ای پیشرفت می کند. در مرحله (prodromal) یا همان مرحله اول، سگ دچار تغییر و تحول مشخص و واضحی در رفتار خود می شود. همون طور که گفتیم سگ های آرام با کوچک ترین محرک ها تحریک میشوند و شدیدا پرخاشگری میکنند و سگ های فعال و پر جنب و جوش، خجالتی یا گوشه گیر می شوند. این مرحله می تواند 2-3 روز طول بکشد.
بعد از این مرحله، دو نوع بیماری شناخته شده وجود داره که در ادامه بیشتر راجع به آن صحبت میکنیم:
1- نوع اول نوع خشمگین هاری (سندرم کلاسیک “سگ دیوانه”)
نوع اول نوع خشمگین هاری است که سندرم کلاسیک “سگ دیوانه” نامیده میشود، با این که از اسمش به نظر میرسد فقط در سگ ها وجود داشته باشد، اینطوری نیست و در تمامی حیواناتی که بیماری هاری دیده میشود این نوع وجود دارد. در این مرحله حیوان پرخاشگر می شود و ممکن است با کوچکترین محرکی از دندان و چنگال خودش استفاده کند. بدن او در وضعیت اماده باش است و خود او هم مضطرب است و مردمک چشمش هم گشاد است. کوچیک ترین سر و صدا می تواند باعث حمله و یا پرخاشگری از طرف سگ شما بشود. این حیوانات ترس و احتیاط خود را نسبت به حیوانات دیگر از دست می دهند و بدون ترس دعوت به مبارزه و به حیوان های دیگر حمله میکنند. توله سگ های جوان اکثرا انسان ها را دنبال میکنند و آماده بازی هستند و حتی گاهی بیش از حد بازیگوشی میکنند، اما در این حالت از بیماری حتی وقتی نازشون میکنین گازتون می گیرن و پرخاشگری میکنن. با پیشرفت بیماری، تشنج و عدم هماهنگی عضلات زیادتر میشه. این نوع توی گربه ها در مقایسه با سگ ها خطرناک تره و نیاز به درمان و توجه بیشتری داره.
2- نوع فلج هاری یا (هاری گنگ)
نوع دوم نوع فلج هاری یا (هاری گنگ) میباشد که معمولاً باعث فلج شدن عضلات گلو و فک میشود و معمولا با ترشح بزاق بیش از حد و عدم توانایی بلع همراه است. افتادگی فک پایین هم معمولا تو این نوع رخ میدهد. این حیوانات ممکن است شرور نباشند و خیلی کم اقدام به گاز گرفتن کنند. کم کم این فلج شدگی در همه ی بدن پیشرفت می کند و همین میتواند خیلی خطرناک باشد و حتما باید تحت نظر دامپزشک قرار بگیرد.
مدت زمان نهفتگی بیماری هاری چقدر است؟
مدت زمان نهفتگی بیماری هاری چقدر است؟ دوره نهفتگی همانطور که گفتیم در گربه ها می تواند از ده روز تا یک سال یا حتی بیشتر تغییر کند. در سگ ها، دوره نهفتگی معمولا دو هفته تا چهار ماه است. البته که سرعت دیده شدن نشانه ها بستگی به موارد زیر دارد:
- محل عفونت : هرچقد جای گزش به مغز و نخاع نزدیک تر باشد ویروس سریعتر به بافت عصبی می رسد و سریع تر مشکل ساز میشود.
- شدت گزش
- مقدار ویروس وارد شده به جریان خون بخاطر گزش
واکسن باعث جلوگیری و پیشگیری کامل در برابر هاری میشود؟
واکسن باعث جلوگیری و پیشگیری کامل در برابر هاری میشود؟ واکسیناسیون مهم ترین عامل برای پیشگیری از هاری است. زدن واکسن باعث تولید آنتی بادی ( وقتی بدن بیمار میشود توسط بدن تولید میشوند تا بتوانند با ویروس مقابله کنند ) می شود اما فقط در صورتی موثر است که قبل از ورود این ویروس به بدن، تزریق شده باشد. واکسن های مدرن هاری برای سگ ها، گربه ها و اسب ها بسیار بی خطر و موثر هستند و خطر ابتلا رو حدودا به صفر میرسونند پس استفاده از آن خیلی مفید و خوب است.
درمان هاری در سگ و سایر حیوانات خانگی
درمان هاری در سگ و سایر حیوانات خانگی : هیچ درمان قطعی برای سگی که به هاری مبتلا شده و از قبل واکسن نزده وجود ندارد. اما اگر سگی مشکوک به هاری باشد، باید در قرنطینه نگه داشته شود تا از فرار کردن یا زخمی کردن افراد توسط آن سگ جلوگیری شود. از انجایی که سگی که ویروس هاری وارد بدنش شده بعد از چند روز علائم را نشان میدهد، قرنطینه 10 روز طول میکشد و سگی که بعد از 10 روز نشانه های طبیعی داشته باشد و سالم باشد، بی خطر حساب میشود و معلوم میشود که گزش باعث مبتلا شدنش به بیماری نشده است.
انسان ها هم میتوانند از سگ ها این بیماری را بگیرند؟
بله، هاری یه نوع بیماری زونوتیه میباشد (می تواند از حیوان به انسان منتقل شود). این بیماری فقط با گزش حیوان هار منتقل می شود. اگر هر حیوانی که ممکن است به بیماری هاری مشکوک باشد شما رو گاز رفت، خیلی سریع زخم رو کاملا با آب و صابون بشورید و سریعاً به دنبال کمک پزشکی باشید.
چه حیواناتی می توانند ویروس هاری رو انتقال دهند ؟
حیوانات وحشی و اهلی می توانند ویروس هاری رو گسترش بدهند. حیوان های زیر منابع اصلی عفونت هاری در انسان هستند:
- سگ ها
- خفاش ها
- موش خرما ها
- گربه ها
- گاو ها
- بزها
- اسب ها
- خرگوش ها
- کایوت ها
- روباه ها
- میمون ها
- روکون ها
- روسو ها
سگ من چه زمانی باید در برابر هاری واکسینه شود؟
سگ من چه زمانی باید در برابر هاری واکسینه شود؟ چندین واکسن هاری برای سگ ها، گربه ها و اسب ها تأیید شده. تمام سگ ها و گربه های بین دوازده تا شونزده هفته باید واکسینه بشوند. به طور کلی، واکسیناسیون هاری در بسیاری از کشور ها مثل ایران اجباریه. تقویت کننده های مجدد هاری هم در برخی کشور ها الزامی است و تعداد دفعات واکسیناسیون مجدد به قوانین ان کشور بستگی دارد.
گزیده شدن توسط حیوان هار همیشه خطرناکه؟
گزیده شدن توسط حیوان هار همیشه خطرناکه؟ گزارش های جزئی و بسیار کمی از زنده ماندن سگ ها و انسان ها وجود دارد که بعد از گزش ( در صورت عدم تزریق واکسن) روند درمان ساده و خطر کم داشته باشند. البته در برخی موارد، ممکنه ویروس هاری تو بزاق حیوان هار انتقال دهنده در زمانی که گاز گرفته مقدار بسیار کمی داشته باشد. در این شرایط ممکن است قربانی دچار هاری نشود.
به خاطر همین، همونطور که لوئیس پاستور برای اولین بار نشان داد، میشود با استفاده از سرم ضد هاری پس از گزش، پیشرفت بیماری را تا قبل از شروع علائم قطع کرد. این سرم آنتی بادی های ایمنی خاصی نسبت به ویروس در خودش دارد و مهمترین روش برای جلوگیری از پیشرفت هاری استفاده از واکسن هاری است. این واکسن حیوان گزیده شده رو تحریک می کند تا آنتی بادی های خنثی کننده را در مقابل ویروس هاری ایجاد کنند. بدون واکسیناسیون و درمان سریع بعد از شروع شدن مریضی، خطر بیماری خیلی زیاد است و میتواند مشکلات زیادی را به وجود بیاورد.
راه های انتقال هاری (هاری فقط از گزش انتقال پیدا میکند یا راه دیگه ای هم هست؟ )
راه های انتقال هاری (هاری فقط از گزش انتقال پیدا میکند یا راه دیگه ای هم هست؟ ) ویروس هاری از طریق تماس مستقیم با بزاق یا بافت مغز و سیستم عصبی از یک حیوان آلوده منتقل می شود. این به طور معمول زمانی اتفاق می افتد که حیوان آلوده انسان یا حیوان دیگری را گاز می گیرد. با اینکه گزش علت اصلی در بیشتر عفونتهای هاری است، اما انتقال آن از راه های دیگر هم ممکن است.
