بیماری پاروا سگ نوعی بیماری ویروسی و بسیار مسری است که می تواند همه سگ ها را درگیر کند، اما سگ ها و توله سگ هایی که واکسینه نشده اند یا واکسینه شدن آنها کامل نشده است و یا کمتر از چهار ماه سن دارند بیشتر در معرض ابتلا به بیماری پاروا سگ هستند. این ویروس دستگاه گوارش سگ ها را تحت تأثیر قرار می دهد و با تماس مستقیم سگ ها با یک دیگر و یا از طریق مدفوع، محیط یا افراد آلوده منتشر می شود.
این ویروس از طریق هوا منتقل نمیشود اما می تواند باعث آلودگی سطوح ظرف های غذا و آب، قلاده، بندها و دست و لباس افرادی شود که سگ های آلوده را کنترل می کنند بشود و از طریق تماس با این افراد یا وسایل منتقل شود. بیماری پاروا سگ در برابر گرما، سرما، رطوبت و خشک شدن مقاوم است و می تواند برای مدت طولانی در محیط زنده بماند. حتی مقادیر کمی از مدفوع یک سگ آلوده ممکن است ویروس را در خود جای دهد و سگ دیگری را آلوده کند.
علائم بیماری پاروا سگ
سگی که آلوده به ویروس پاروا شده باشد بین سه تا هفت روز پس از مبتلا شدن به این بیماری شروع به نشان دادن علائم میکند. بیشترین مرگ و میر ناشی از بیماری پاروا در سگ ها طی 48 تا 72 ساعت پس از شروع علائم بالینی رخ می دهد. اگر سگ شما هر یک از این علائم را نشان داد، باید بلافاصله با دامپزشک تماس بگیرید. سگ های کم سن آلوده اغلب بی حالی را به عنوان اولین علامت نشان می دهد و در ادامه ممکن است تمایلی به خوردن غذا نشان ندهند که این نشانه اغلب همراه با تب شدید دیده میشود. با پیشرفت ویروس، سگ از استفراغ شدید و اسهال رنج می برد.
هر صاحب و نگهدارنده سگ باید علائم این ویروس را بداند. شایع ترین علائم بیماری پاروا سگ عبارتند از:
- اسهال شدید و گاها خونی
- بی حالی
- بی اشتهایی
- تب
- استفراغ
- کاهش وزن
- ضعف
- افسردگی
- کمبود آب بدن
در صورت مشاهده نشانه های بالا بهتر است قبل از هر اقدامی به دامپزشک مراجعه کنید چرا که ممکن است حالات سگ با دیگر مشکلات گوارشی سگ اشتباه گرفته شود ولذا درمان نامناسبی در جهت بهبود اتخاذ گردد و در نتیجه سلامت سگ به خطر بیفتد.
تشخیص بیماری پاروا ویروس در سگ
آزمایش ELISA مدفوع رایج ترین راه تشخیص الوده بودن یک سگ به ویروس پاروا در یک محیط کلینیکی است. این آزمایش به یک پنبه آغشته به مدفوع نیاز دارد و حدود 10 دقیقه طول می کشد تا نتایج آن مشخص شود. گرچه این آزمایش دقیق و کاربردی است، اما نتیجه منفی لزوماً وجود پاروا ویروس را در سگی که علامت و نشانه های بیماری دارد منتفی نمی کند، زیرا ممکن است در زمان آزمایش، آنتی ژن ویروسی را از بین نبرد. در این موارد ممکن است دفعات آزمایش بیشتری لازم باشد.
مراحل پیشروی بیماری پاروا سگ
مراحل بیماری پاروا شبیه مراحل بیشتر عفونت های ویروسی است و حدودا همان روند را طی میکند.
مرحله اول: عفونت
توله سگ (یا سگ بالغ) از طریق مدفوع سگ آلوده یا خود سگ یا لوازم و افرادی که با آنها تماس داشته اند در معرض ذرات ویروسی قرار می گیرد.
این ذرات ویروسی می توانند از چند مکان متفاوت انتقال پیدا کنند:
- محیط، روی زمین یا روی سطح
- سگ مادر
- افراد / لباس / اشیا بی جانی که با مدفوع یک سگ آلوده تماس پیدا کردند
نکته قابل توجه این است که فقط مقدار بسیار کمی از مدفوع برای ایجاد عفونت لازم است که از دهان سگ وارد بدن می شود.
مرحله دوم: دوره نهفتگی
یک دوره نهفتگی (معمولا بین سه تا هفت روز) وجود دارد که در آن سگ به پاروا ویروس آلوده است اما هنوز علائمی از خود نشان نمی دهد. در طی این دوره، ویروس به طور خاص سریع ترین سلول های تقسیم کننده بدن را جستجو می کند و شروع به حمله به لوزه ها یا غدد لنفاوی گلو می کند. با هدف قرار دادن این سلول ها که به سرعت تقسیم میشوند، ویروس قادر است به طور موثر و کارآمد تکثیر شده و به سایر قسمت های بدن سگ حمله کند. به محض تکثیر و ورود آن به جریان خون، ویروس به دنبال منابع دیگری خواهد گشت تا بتواند سریع تر تکثیر شود.
به طور معمول بیشترین مناطق آسیب دیده عبارتند از :
- مغز استخوان
- سلول هایی که دیواره های روده کوچک را پوشانده اند
- در توله سگ‌های کوچک، این ویروس همچنین می تواند قلب را آلوده کند، که باعث التهاب عضله قلب، عملکرد ضعیف قلب و آریتمی( غیر طبیعی شدن ریتم قلب) می شود.
مرحله سوم: بیماری
وقتی ویروس مغز استخوان را آلوده می کند، به سلول های ایمنی جوان حمله می کند که منجر به افت تعداد سلول های سفید خون می شود و همین اتفاق باعث ضعیف شدن ایمنی بدن سگ میشود و توانایی بدن حیوان در محافظت از خود دچار مشکل میشود و به ویروس اجازه می دهد تا راحت تر به دستگاه گوارش حمله کند. زمانی که ویروس شروع به آسیب رساندن به دستگاه گوارش میکند، بدترین خسارت اتفاق می افتد. این ویروس به مخاط روده کوچک حمله می کند، و مانع از این می شود که دستگاه گوارش سگ بتواند:
- مواد مغذی را جذب کند
- از دفع مایعات در مدفوع جلوگیری کند
- از حرکت باکتری ها به داخل روده جلوگیری کند
این موارد خود منجر به مسائل جدی می شود، مانند:
- اسهال
- استفراغ
- بی حالی
- کم آبی شدید
- تب
اگرچه بیماری پاروا سگ ها همیشه کشنده نیست،در مواردی که سگ ها زنده نمی مانند معمولاً به علت کمبود آب یا شوک همراه با آسیب ناشی از سموم سپتیک از باکتری های روده که به جریان خون وارد شده اند، می میرند.
مرحله چهارم و مرحله آخر: ریکاوری
بهبودی از بیماری پاروا ویروس سگ ها مورد به مورد متفاوت است. بهبودی کامل بسته به شدت بیماری و آسیب آن ممکن است مدت متفاوتی طول بکشد. سگ‌هایی که می توانند از عفونت بهبود یابند، پنج تا 10 روز پس از شروع علائم بیمار هستند. بسیار مهم است که توله سگ هایی که مبتلا به پاروا ویروس شده اند از تغذیه کافی برخوردار شوند تا روده آنها سریع تر و کامل تر بهبود یابد.
سگ‌هایی که از عفونت ناشی از بیماری پاروا سگ بهبود می یابند باید از رژیم غذایی ملایم و قابل هضم استفاده کنند. غذای خشک های بسته بندی شده معتبر همگی به دقت فرموله شده اند تا از نظر غذایی متعادل و ملایم در دستگاه گوارش باشند.
درمان بیماری پاروا سگ چیست؟
هیچ درمانی برای پاروا ویروس وجود ندارد، بنابراین درمان حول حمایت از سگ است تا بدن او بتواند با ویروس مقابله کند.
مراقبت های حمایتی در جهت کمک به درمان بیماری پاروا سگ به طور کلی شامل موارد زیر است:
- بستری شدن در بیمارستان برای تزریق مایعات داخل وریدی
- دارو های ضد استفراغ برای جلوگیری از استفراغ
- تغذیه، که در صورت لزوم با لوله های غذایی انجام میشود
- اصلاح هرگونه عدم تعادل الکترولیت ها ( مواد و یون های موجود در بدن) یا کاهش گلوکز خون
توله سگ‌هایی که علائم سپسیس را از خود نشان می دهند ( زمانی که روده به قدری درگیر بیماری میشود باکتری های موجود در روده وارد جریان خون می شوند ) به درمان با آنتی بیوتیک نیاز دارند. همچنین سگ‌هایی که تب بالا یا تعداد گلبول های سفید خون کم دارند نیز ممکن است آنتی بیوتیک دریافت کنند.
میزان ماندگاری پاروا ویروس در سگ ها چقدر است؟
مدت زمان بستری شدن در بیمارستان به طور کلی حدود پنج تا هفت روز طول می کشد، اما این بستگی به شدت علائم نیز دارد و ممکن اس کمتر یا بیشتر شود. بیشترین خطر مرگ حدود 24-72 ساعت پس از مشاهده علائم بیماری پاروا در سگ ها اتفاق می افتد. با این حال اگر یک سگ در طول بیماری در بیمارستان بستری شود، تحت مراقبت های حمایتی مورد نیاز قرار بگیرد و از نزدیک تحت نظر باشد، احتمال پشت سر گذاشتن بیماری در حدود 75-80٪ است. اما در صورت عدم توجه سریع دامپزشکی به سگ پس از نشان دادن علائم بالینی، یا اگر سگ با مراقبت های حمایتی کافی در بیمارستان بستری نشود ، مبارزه با بیماری دشوارتر خواهد شد.
راه های پیشگیری از بیماری پاروا ویروس سگ
توله سگ‌های جوان بسیار مستعد ابتلا به عفونت هستند، خصوصاً به این دلیل که ممکن است ایمنی طبیعی موجود در شیر مادران آن ها قبل از اینکه سیستم ایمنی بدن آن ها به اندازه کافی بالغ شود و بتواند از عفونت جلوگیری کند، از بین برود. اگر توله سگ در طی این فاصله در معرض ویروس پاروا قرار داشته باشد، ممکن است بیمار شود. یک نگرانی دیگر این است که ایمنی حاصل از شیر مادر ممکن است در پاسخ موثر به واکسیناسیون تداخل ایجاد کند. این بدان معناست که حتی توله سگ هایی که واکسینه شده اند نیز ممکن است گاها توسط پاروا ویروس آلوده شده و به بیماری مبتلا شوند. برای کاهش خطر احتمالی و ارائه بهترین محافظت در برابر بیماری پاروا ویروس در طی چند ماه اول زندگی توله سگ ها، واکسن پاروا سگ زده می شود. هرچند علی رغم واکسیناسیون مناسب، درصد کمی از سگ ها ایمنی محافظتی ایجاد نمی کنند و در معرض عفونت باقی می مانند.
واکسن پاروا سگ اغلب در واکسن ترکیبی تزریق می شود که این واکسن از واکسن های اصلی سگ هاست و باید هر سه یا چهار هفته یکبار از یک ماهگی تا حدودا 4 ماهگی تزریق شود.
مهمترین چیز این است که مطمئن شوید سگ خود را به موقع برای واکسن هایش به دامپزشک ببرید. اگر مدت زمان زیادی بین واکسن ها فاصله افتاد، برای حفظ سلامت، لازم است سری واکسن ها دوباره از ابتدا آغاز شود.
توله سگ‌ها فقط باید با سگ‌های کاملاً واکسینه شده در ارتباط مستقیم باشند تا زمانی که بتوانند خودشان کاملاً واکسینه شوند. و از حضور سگ در مناطقی که وضعیت واکسیناسیون دیگر سگ ها مشخص نیست، مانند پارک ها باید خودداری شود.
در نهایت ، اجازه ندهید توله سگ یا سگ بالغ شما هنگام راه رفتن یا بازی در فضای باز با باقی مانده مدفوع سگ‌های دیگر تماس پیدا کند. دفع سریع و مناسب این مواد زائد همیشه به عنوان راهی برای محدود کردن شیوع بیماری پاروا سگ و همچنین سایر بیماریهایی که می توانند انسان و حیوانات را آلوده کنند توصیه می شود.
آیا یک سگ واکسینه شده می تواند به بیماری پاروا مبتلا شود؟
در حالی که هیچ واکسنی نمی تواند 100٪ موثر باشد، اما واکسن پاروا سگ بسیار موثر است و محافظت عالی از ویروس را ایجاد می کند. بسیار بعید است که یک سگ واکسینه شده( توسط واکسن معتبر و مناسب) به بیماری پاروا ویروس سگ ها مبتلا شود.
آیا یک سگ می تواند دو بار پاروا ویروس پیدا کند؟
اگرچه غیرممکن نیست، اما بعید است سگی که از پاروا ویروس بهبود یافته دوباره به آن مبتلا شود. مصونیت برای بیماری پاروا ویروس در سگ چندین سال طول می کشد. با این حال ، این به آن معنا نیست که اگر سگ شما در گذشته بهبود یافته است نیازی به واکسیناسیون علیه پاروا ویروس سگ ندارد. واکسیناسیون های معمول به خصوص واکسن پاروا سگ باید به صورت منظم انجام شود.
آیا انسان ها می توانند بیماری پاروا سگ ها را بگیرند؟
پاروا ویروس برای هر گونه ای خاص است (به این معنا که نوعی از ویروس که در انسان موثر است در دیگر گونه ها نیست و بالعکس)، بنابراین انسان نسخه خاص خود از این ویروس را دارد. این بدان معناست که انسان نمی تواند ویروس پاروا را از سگ ها بگیرد و سگ نیز نمی تواند ویروس پاروا را از انسان ها دریافت کند.
با این حال، در صورت تماس با سگ آلوده به پاورا ویروس، استفاده از وسایل حفاظت شخصی بسیار مهم است. گرچه قرار نیست خودتان به پاروا مبتلا شوید، اما ممکن است ویروس از طریق دستان یا لباسی که پوشیده اید به سگ دیگری منتقل شود.
آیا گربه ها می توانند ویروس پاروا را از سگ ها بگیرند؟
گربه ها همچنین دارای نوعی پاروا ویروس هستند که باعث بیماری شدید می شود، معروف به پانلوکوپنی گربه سانان.
در حالی که سگ ها نمی توانند از گربه ها پاروا ویروس گربه سان دریافت کنند، گربه ها می توانند به بیماری پاروا سگ آلوده شوند. آنها در بیشتر مواقع علائم بالینی بسیار خفیف تری نسبت به سگ ها دارند، اما یک نوع ویروس سگ وجود دارد که می تواند باعث بیماری شدید گربه ها شود. واکسن پاروا ویروس گربه سانان ، که بخشی از واکسن اصلی FVRCP است ، ممکن است محافظت مقطعی در برابر پاروا ویروس سگ برای گربه ها ارائه دهد.
