کرم های انگلی ، از انگل‌های داخلی به حساب می‌آیند ؛ یعنی در داخل بدن زندگی می‌کنند! آشنایی با انواع بیماری انگلی سگ ، از جهت جلوگیری از ایجاد آلودگی در سگ و همچنین قطع چرخه‌ی زندگی انگل ، حائز اهمیت است. طبیعتاً وقتی میزبان انگل پذیرای آن انگل نباشد ، چرخه‌ی زندگی آن انگل کامل نمی‌شود و آلودگی به حداقل می‌رسد. بنابراین رعایت نکات بهداشتی و پیروی از توصیه‌های دامپزشک ، از آلودگی سگ شما به انگل‌ها جلوگیری خواهد کرد.
گاهاً ممکن است برخی از این انگل‌ها برای انسان نیز بیماری زا باشند ، بنابراین انجام آزمایش‌های سالانه ، هم در سلامت سگتان و هم در سلامت خانواده‌یتان ، اهمیت قابل توجهی دارد.
در ادامه توضیحاتی کلی در مورد انگل‌های کرمی در دستگاه گوارش سگ ارائه می‌شوند.
کرم‌های انگلی گرد در سگ (Roundworms)
کرم‌های گرد شایع‌ترین انگل داخلی در سگ‌ها هستند. تقریباً بیشتر سگ‌ها در طول زندگیشان با این انگل‌ها مواجه می‌شوند و آلودگی در توله‌سگ‌ها شایع‌تر است. کرم‌های گرد ممکن است از راه‌های مختلفی منتقل شوند ، بنابراین به راحتی گسترش می‌یابند و کنترل آلودگی سخت است.
حتی ممکن است آلودگی در توله‌سگی که تازه متولد شده نیز مشاهده شود زیرا اگر مادر او به این انگل آلوده باشد ، ممکن است آن را به جنین منتقل کند. همچنین امکان دارد که توله‌سگ پس از تولد ، تخم حاوی لارو را از محیط اطرافش بخورد یا لاروها درون شیر مادرش وجود داشته باشند و توله‌سگ با مصرف شیر مادر به این انگل‌ها آلوده شود.(لارو همان کرم جوان است.) حتی ممکن است که لارو این کرم‌ها درون بافت بدن حیوانات کوچکی مثل موش وجود داشته باشند و سگ با خوردن آن‌ها به انگل آلوده شود.
اثرات آلودگی به کرم‌های گرد در سگ‌ها
کرم‌های بالغ ، درون روده‌ی سگ زندگی می‌کنند. اکثر سگ‌ها هیچ علائمی نشان نمی‌دهند اما هنگامی که آلودگی شدید باشد (خصوصاً در توله‌سگ‌ها) ، علائمی نظیر اسهال ، استفراغ ، کاهش وزن و تورم در ناحیه‌ی شکم دیده می‌شود. همچنین اگر کرم وارد ریه‌ها شود ، ممکن است سگ سرفه کند.
امکان دارد کرم‌های بالغ درون مدفوع و محتویات استفراغ نیز مشاهده شوند که رنگشان سفید یا قهوه‌ای روشن است و طولشان می‌تواند چند اینچ باشد.
چگونه از آلودگی سگ خود به کرم‌های گرد جلوگیری کنیم؟
به دلیل اینکه کرم‌های گرد می‌توانند از طرق مختلفی وارد بدن سگتان شوند ، نظافت محیط زندگی سگ و جمع‌آوری منظم مدفوع از محیط ، بسیار حائز اهمیت هستند. همچنین باید از اینکه سگتان حیواناتی مانند موش را شکار کند و بخورد جلوگیری کنید ؛ زیرا همانطور که گفتیم ممکن است در بافت‌های بدنشان لاروهای این کرم‌ها وجود داشته باشند.
برای رهایی از کرم‌های گردی که از طریق مادر به توله‌سگ منتقل شده‌اند ، باید توله‌سگ‌ها در سن 2 ، 4 ، 6 و 8 هفتگی درمان شوند و پس از آن باید هر ماه درمان ضدانگلی جهت پیشگیری از آلودگی ، دریافت شود.
در سال اول زندگی باید 2 تا 4 بار و در سگ‌های بالغ باید سالانه 1 تا 2 بار آزمایش مدفوع انجام شود.
برای درمان و یا کنترل آلودگی کرم‌های گرد ، حتماً با دامپزشک مشورت کنید تا بهترین راهکار در مورد سگ شما را پیشنهاد دهد.
آیا انسان نیز می‌تواند به کرم‌های گرد آلوده شود؟
متأسفانه کرم‌های گرد خطر قابل توجهی برای انسان‌ها دارند. تماس با خاک آلوده یا مدفوع سگ می‌تواند منجر به آلودگی انگلی در انسان شود. تخم این کرم‌ها ، ممکن است به اندازه‌ی قابل توجهی ، در خاک وجود داشته باشند. پس از آلوده شدن انسان به این کرم‌ها ، علائم می‌توانند در چشم ، قلب و یا در سیستم اعصاب ، نمایان شوند.
کودکان نباید در خاک‌های آلوده (محل مدفوع حیوانات) بازی کنند و همچنین اشخاصی که مستقیماً با خاک در تماس هستند ، حتماً باید از دستکش استفاده کنند و یا حتماً توجه ویژه‌ای نسبت به شست و شوی دست‌ها داشته باشند!
کرم‌های انگلی شلاقی (Whipworms)
این کرم‌ها یکی از انگل‌های داخلی شایع در سگ‌ها هستند که در روده‌ی کور زندگی می‌کنند. روده‌ی کور جایی است که روده‌ی باریک به روده‌ی بزرگ می‌رسد.
سگ‌ها با خوردن تخم این کرم‌ها ، به انگل آلوده می‌شوند. تخم این انگل درون خاک یا موادی وجود دارد که به مدفوع سگ آلوده هستند.
اثرات آلودگی به کرم‌های شلاقی در سگ‌ها
سگ‌هایی که به تعداد کمی از این انگل آلوده هستند ، ممکن است هیچ علائمی نداشته باشند. آلودگی شدید به این انگل ممکن است باعث بروز اسهال خونی شود. اگر سگی که به این انگل آلوده است ، درمان نشود ، آلودگی شدید می‌تواند یک بیماری سخت و حتی مرگ را در پی داشته باشد.
چگونه از آلودگی سگ خود به کرم‌های انگلی شلاقی جلوگیری کنیم؟
با جمع‌آوری مدفوع از محیط زندگی سگ ، می‌توان از آلودگی به این کرم‌ها جلوگیری کرد. گاهی تشخیص این کرم‌ها از سایر انگل‌های روده سخت است ، به همین دلیل حداقل 1 بار در سال به دامپزشک مراجعه کنید تا مدفوع سگتان را آزمایش کند. همچنین دامپزشک می‌تواند محصولاتی مؤثر جهت درمان و کنترل این کرم‌ها معرفی کند.
کرم‌های انگلی قلابدار (Hookworms)
این کرم‌ها نیز از انگل‌های داخلی هستند و درون روده‌ی سگ زندگی می‌کنند. این کرم‌ها به دیواره‌ی روده متصل می‌شوند و از خون سگ تغذیه می‌کنند. تخم‌های کرم در لوله‌‌ی گوارش رها می‌شوند و از طریق مدفوع ، وارد محیط می‌شوند.
لارو یا همان کرم جوان ، از تخم بیرون می‌آید و در خاک زندگی می‌کند. این لاروها می‌توانند از طریق تماس با پوست و نفوذ به آن ، سگ را آلوده نمایند. همچنین ممکن است لارو بلعیده شود و از این طریق وارد دستگاه گوارش سگ شود.
اثرات آلودگی به کرم‌های قلابدار در سگ‌ها
این کرم‌ها از خون تغذیه می‌کنند و در نتیجه موجب از دست رفتن خون می‌شود. این اتفاق یک تهدید جدی برای زندگی سگ است خصوصاً توله‌سگ‌های جوان که ممکن است نتوانند بدون تزریق خون جان سالم به در ببرند. در سگ‌های پیرتر ممکن است از دست رفتن خون به حالت مزمن درآید و علائمی نظیر اسهال و کاهش وزن نمایان شود.
اگر سگ شما مشکوک به آلودگی به این انگل است ، به دامپزشک مراجعه کنید تا با تشخیص و ارزیابی وضعیت ، نسبت به بهترین و مؤثرترین درمان اقدام کند.
چگونه از آلودگی سگ خود به کرم‌های انگلی قلابدار جلوگیری کنیم؟
مشابه اقدامات پیشگیرانه در مورد سایر انگل‌های روده ، تمیز نگه‌داشتن محیط زندگی سگ و جلوگیری از ورود او به محیط‌های آلوده ، بسیار حائز اهمیت است.
توله‌سگ‌ها باید در سن 2 ، 4 ، 6 و 8 هفتگی با داروهای ضدکرمی که دامپزشک تجویز می‌کند ، درمان شوند. این جدول زمانی برای آلودگی‌های شدید در توله‌سگ‌هایی که تازه متولد شده‌اند تجویز می‌شود. اغلب در سگ‌هایی که به صورت ماهانه از داروهای پیشگیری کننده از کرم قلب استفاده می‌کنند ، نیازی به استفاده‌ی اضافی از داروهای ضدکرم وجود ندارد. در سال اول زندگی باید 2 تا 4 بار و در سگ‌های بالغ باید سالانه 1 تا 2 بار آزمایش مدفوع انجام شود.
آیا انسان نیز می‌تواند به کرم‌های قلابدار آلوده شود؟
بعضی از این کرم‌ها ، می‌توانند با نفوذ از طریق پوست ، انسان را آلوده نمایند. این اتفاق اغلب زمانی که با پای برهنه در ساحل ، باغچه یا سایر محل‌هایی که ممکن است آلوده به مدفوع حیوانات خانگی باشند ، رخ می‌دهد. معمولاً ورود لاروها به پوست منجر به احساس خارش در آن نقطه می‌شود و با حرکت کرم در پوست ، مسیرهایی روی پوست مشاهده خواهد شد. این بیماری پوستی به راحتی درمان می‌شود اما گونه‌ای از این کرم‌ها شناسایی شده که علاوه بر توانایی در آلوده کردن سگ‌ها ، می‌تواند باعث ایجاد بیماری در روده‌ی انسان نیز بشود.
کرم‌های انگلی نواری (Tapeworms)
کرم‌های نواری ، کرم‌هایی بلند و پهن هستند که خودشان را به دیواره‌ی روده‌ی سگ متصل می‌کنند. بدن یک کرم نواری ، از قطعات متعددی تشکیل شده که هر یک از این قطعات به صورت جداگانه دارای ارگان‌های تولید مثل هستند. آلودگی به این کرم‌ها معمولاً با دیدن قطعاتی سفیدرنگ در مدفوع ، محیط زندگی و یا چسبیده به مخرج سگ ، تشخیص داده می‌شود. در واقع ، این‌ها قطعات انتهایی کرم هستند که حاوی تخم بوده و توسط مدفوع دفع می‌شوند و ظاهری شبیه به دانه‌های برنج دارند.
گونه‌های مختلفی از کرم‌های نواری وجود دارد که میزبان واسط در هر کدام متفاوت است و سگ با خوردن این میزبان‌ها ، به انگل آلوده می‌شود. به طور مثال میزبان واسط در کرم دیپیلیدیوم کنینوم (Dipylidium caninum) ، کک است در حالی که میزبان واسط در گونه‌های تنیا (Taenia) اکینوکوکوس (Echinococcus) ، جوندگان کوچک (موش ، موش صحرایی ، سنجاب) ، خرگوش ، یا حیوانات بزرگی مثل گوزن یا گوسفند است.
اثرات آلودگی به کرم‌های نواری در سگ‌ها
سگ‌هایی که آلوده به این انگل هستند ، بیمار نیستند و کاهش وزن پیدا نمی‌کنند. بر خلاف تصور عمومی سگ‌هایی که عمل اسکوت (Scoot) را انجام می‌دهند ، یعنی مخرج خود را روی زمین می‌کشند ، معمولاً این کار را به دلایلی غیر از وجود آلودگی به کرم نواری انجام می‌دهند. از دلایل انجام این کار می‌توان به مسدود شدن یا تحریک شدن کیسه‌های مقعدی یا وجود سایر التهابات پوستی در ناحیه‌ی مخرج اشاره کرد.
چگونه از آلودگی سگ خود به کرم‌های نواری جلوگیری کنیم؟
سعی کنید سگتان را از میزبان‌های واسطی که ممکن است حاوی لارو این کرم‌ها باشند ، دور نگه‌دارید. به دلیل اینکه کک‌ها میزبان واسطی برای کرم‌های نواری شایع هستند ، جلوگیری از ایجاد آلودگی به کک‌ها ، بسیار حائز اهمیت است.
در صورتی که فکر می‌کنید سگتان به این انگل مبتلا است ، حتماً به دامپزشک مراجعه نمایید تا اقدامات لازم ، انجام شود.
آیا انسان نیز می‌تواند به کرم‌های انگلی نواری آلوده شود؟
برخی از کرم‌های نواری که در سگ‌ها و گربه‌ها یافت می‌شوند ، می‌توانند بیماری‌هایی جدی در انسان پدیدآورند. خوشبختانه ، شیوع این انگل‌ها کم است و با درمان‌های ضدانگلی در سگ‌ها ، قابل کنترل می‌باشد.
