فرض کنید گربه‌یتان به آرامی روی زمین خوابیده و در حال استراحت کردن است. ناگهان بیدار می‌شود، قوز می‌کند، گردنش را دراز می‌کند و پس از سرفه کردن، چیزی عجیب و غریب را استفراغ می‌کند! این دسته گلی که گربه‌یتان به آب داده، درواقع توده‌ای مرطوب است که حاوی موهای هضم نشده و مایعات گوارشی است که به آن گلوله مویی گربه می‌گویند. البته برخلاف اسمی که دارد، معمولاً استوانه‌ای شکل می‌باشد که این شکل به علت عبور آن از مری ایجاد شده است. در ابتدا ممکن است آن را با مدفوع اشتباه بگیرید اما بوی آن به بدی مدفوع نیست و رنگ آن احتمالاً همرنگ موی گربه‌یتان است.
هربال (Hairball) یا گلوله مویی گربه چیست؟
گربه‌ها بیشتر طول روز را مشغول لیس زدن و تمیز کردن خودشان هستند! همانطور که در تصویر زیر مشاهده می‌کنید، زبان گربه دارای برآمدگی یا خارهایی از جنس کراتین است که پاپیلا نام دارند. این پاپیلاها مانند برس عمل می‌کنند و به گربه کمک می‌کنند تا ذرات آلوده را از لای موهایش جدا نماید. همچنین این پاپیلاها موهای مرده را نیز جدا می‌کنند که این موها توسط گربه بلعیده می‌شوند. این موهای بلعیده شده، می‌توانند به شکل توپی از جنس مو در معده‌ی گربه تجمع یابند. البته تعداد زیادی از این موهای بلعیده شده، از دستگاه گوارش گربه عبور کرده و توسط مدفوع دفع می‌شوند اما تعدادی از آنها در معده باقی می‌مانند و این گلوله‌های مویی را تشکیل می‌دهند.
گلوله مویی، در گربه‌های پیر بیشتر از گربه‌های جوان دیده می‌شود زیرا گربه‌های پیر، زمان بیشتری از روز را به لیس زدن و تمیز کردن بدنشان اختصاص می‌دهند.
بعضی از نژادهای گربه مثل گربه‌های پرشین که موهای بلندتری دارند، بیشتر در معرض تشکیل هربال گربه هستند.
تشکیل گلوله‌های مویی در فصول ریزش موی گربه‌ها، بیشتر دیده می‌شود.
آیا تشکیل این گلوله‌های مویی جای نگرانی دارد؟
اینکه گربه‌ای یک بار در هفته گلوله‌ی مویی استفراغ کند، اتفاق عجیب و غیرمعمولی نیست و جای نگرانی ندارد. با این حال، اگر گربه‌یتان بی‌حال است و از خوردن غذا امتناع می‌ورزد، باید سریعاً با دامپزشک تان مشورت کنید.
امکان دارد گلوله مویی وارد روده گربه شده و باعث انسداد قسمتی از مجرای گوارشی شود که می‌تواند سلامت گربه را به خطر بیاندازد.
البته ممکن است سرفه کردن یک گربه کلاً ارتباطی با گلوله‌ی مویی نداشته باشد بلکه به علت یکسری ناراحتی تنفسی مانند آسم یا در موارد حاد به دلیل ابتلا به پریتونیت عفونی گربه باشد که در این صورت باید سریعاً تحت درمان قرار گیرد.
تشخیص انسداد روده، بر پایه‌ی معاینات فیزیکی، آزمایش خون، رادیوگرافی و الگوی زمانی استفراغ گلوله‌ی مویی گربه‌ی شما صورت می‌گیرد. اگر انسداد روده تشخیص داده شود، ممکن است برای خارج نمودن گلوله‌ی مویی به جراحی نیاز باشد. غالباً درمان با تمرکز بر مراقبت‌های کلینیکی از روده پیش می‌رود که با تزریق وریدی مایعات و تجویز ملین برای به حرکت درآوردن گلوله‌ی مویی در مجرای گوارش، همراه است.
علائم ایجاد گلوله مویی در گربه:
اگر علائم زیر را بیش از یک یا دو روز در گربه مشاهده کردید، به کلینیک دامپزشکی مراجعه نمایید:
- استفراغ یا سرفه کردن بدون خروج گلوله‌ی مویی
- بی‌اشتهایی
- بی‌حالی
- یبوست
- اسهال
راه های جلوگیری از تشکیل گلوله مویی در معده گربه:
- از برس زدن موهای گربه‌یتان به صورت روزانه، غافل نشوید!
- اگر گربه‌یتان جزو نژادهایی است که موهای بلندی دارند، می‌توانید یک یا دو بار در سال موهایش را کوتاه کنید. البته برای این کار، حتماً به کلینیک‌ها یا مراکز قابل اطمینان مراجعه نمایید.
- محیط زندگی گربه‌یتان را تمیز نگهدارید. به طور مثال نخ، گیره‌ی کاغذ و اجسامی از این قبیل، باید دور از دسترس گربه‌یتان باشد زیرا در صورت خورده شدن، می‌توانند احتمال تشکیل گلوله‌ی مویی را بیشتر کنند!
- اگر گربه‌ی شما زمان نسبتاً زیادی از روز را به لیس زدن و تمیز کردن خود می‌پردازد، می‌توانید او را با یک اسباب بازی جدید سرگرم کنید یا خودتان با او بازی کنید تا زمان کمتری برای لیس زدن خودش اختصاص دهد!
- محصولاتی وجود دارند که اگر گربه آنها را بخورد، احتمال تشکیل گلوله‌ی مویی کاهش می‌یابد. در مورد چنین محصولاتی که اغلب ملین هستند یا برنامه های غذایی برای گربه ها که از تشکیل گلوله‌ی مویی جلوگیری می‌کنند، حتماً باید با دامپزشکتان مشورت کنید تا بهترین محصول و همچنین طریقه و زمانبندی مصرف آن را به شما پیشنهاد دهد.
یکی از محصولاتی که می‌تواند فرایند هضم را در گربه‌ها بهبود ببخشد، خمیر مالت است. خمیر مالت یک محصول طبیعی است که در ادامه بیشتر در مورد آن صحبت می‌کنیم.
خمیر مالت چیست؟
خمیر مالت برای گربه‌ها، خمیری است که رنگ و بافت آن مانند عسل تیره است اما کمی غلیظ‌تر از عسل می‌باشد. ترکیب اصلی خمیر مالت، شامل روغن‌ها و چربی‌های گیاهی، عصاره‌ی مالت، فیبر، محصولات لبنی و مخمر است. البته مواد دیگری نظیر رنگ‌ها، مواد نگهدارنده و یکسری از ویتامین‌ها نیز به آن افزوده می‌شوند.
معمولاً خمیر مالت در تیوب‌هایی که شبیه تیوب خمیردندان هستند، به فروش می‌رسند. برندهای مختلف، ترکیبات متفاوتی را برای تولید خمیر مالت استفاده می‌کنند اما ترکیب اصلی در تمامی این محصولات، عصاره‌ی مالت است.
درمان هربال گربه به کمک خمیر مالت:
به طور کلی، گلوله مویی می‌تواند به ترتیب وارد مری، معده و روده‌ها شود. اگر گربه پس از چند سرفه، به راحتی یک گلوله مویی را از دهانش خارج کند، نشان دهنده‌ی آن است که گلوله مویی در قسمت‌های ابتدایی دستگاه گوارش حضور داشته است. اگر سرفه همراه با حالت تهوع، کاهش اشتها و استفراغ مواد غذایی نیمه هضم شده باشد، احتمالاً گلوله‌ی مویی در معده یا روده‌ی کوچک گربه، مستقر شده است. اگر گربه از یبوست رنج می‌برد و اشتهای او نیز کاهش یافته، احتمالاً گلوله‌ی مویی به روده‌ی بزرگ وارد شده است.
خمیر مالت به درمان هربال گربه و حرکت این گلوله ها در طول دستگاه گوارش گربه، کمک می‌کند زیرا خمیر مالت یک ملین طبیعی است و به همین دلیل در یبوست‌های خفیف نیز کاربرد دارد.
چگونه خمیر مالت را به گربه‌یمان بدهیم؟
بعضی از گربه‌ها خمیر مالت را دوست دارند و می‌توانید مستقیماً تیوب خمیر مالت را در اختیارشان قرار دهید تا کمی از آن را لیس بزنند. اما برخی از گربه‌ها علاقه‌ای به خوردن خمیر مالت ندارند. در این شرایط می‌توانید مقداری از خمیر مالت را روی پنجه یا گوشه‌ی دهان گربه‌یتان قرار دهید. در این حالت، حتی اگر گربه علاقه‌ای به خوردن آن نداشته باشد، آن را لیس می‌زند تا از روی بدنش پاک کند و شما نهایتاً به هدفتان می‌رسید! همچنین می‌توانید کمی از خمیر مالت را با غذای گربه‌یتان مخلوط کنید و در صورتی که گربه‌یتان متوجه این موضوع نشود، موفق خواهید بود! همچنین می‌توانید از برندهای مختلفی استفاده کنید تا شاید گربه‌یتان یکی از آنها را بپسندد!
چه مقدار از خمیر مالت برای جلوگیری از گلوله مویی گربه نیاز است؟
هر بار که میخواهید به گربه‌یتان خمیر مالت بدهید، به اندازه‌ی یک بادام یا فندق کافی خواهد بود.
می‌توانید به گربه‌هایی که موهای کوتاه دارند، دو بار در هفته خمیر مالت بدهید. اما به گربه‌هایی که موهای بلند دارند، می‌توانید تا چهار بار در هفته خمیر مالت بدهید. البته در این مورد حتماً با دامپزشکتان مشورت نمایید.
به طور کلی، استفاده از خمیر مالت به همراه برس زدن موهای گربه، می‌تواند بسیار در جلوگیری از تشکیل گلوله‌های مویی مؤثر باشد.
