دیابت سگ ها و گربه ها – علائم، درمان و پیشگیری

بیماری دیابت در سگ ها و گربه ها

با پت و مگ همراه باشید تا در مورد بیماری دیابت در سگ ها و گربه ها صحبت کنیم. دیابت ، یه بیماری است که زمانی به وجود میاید که بدن نمیتواند به شکل عادی از گلوکز (یه نوع قند مهم در بدن) استفاده کند . گلوکز منبع اصلی انرژی ای است که سلول های بدن برای انجام دادن کارها از آن استفاده میکنند. سطح گلوکز در خون به کمک یک هورمونی به اسم انسولین کنترل میشود که این هورمون را لوز المعده میسازد.

وقتی غذا در مرحله های هضم از روده ها رد میشود، قندها یکی از مواد مغذی ای هستند که از غدا جذب میشوند. قندهای داخل غذا به سلول های روده میروند و انجا به قندهای ساده مثل گلوکز تبدیل میشوند. سپس قندهای ساده به کمک گردش خون به بافت ها و سلول های دیگه ی بدن میروند. انسولین ماده ای است که برای رفتن گلوکز از خون به سلول ها نیازه، یعنی اگه انسولین نباشه سلول ها نمیتونن گلوکز رو از خون بگیرند. پس اگه انسولین کافی وجود نداشته باشه یا بدن نتونه از انسولین استفاده کنه، گلوکز داخل خون جمع میشود که باعث یه بیماری به اسم هایپرگلیسمی میشود. وقتی گلوکز توی خون از یه مقداری بیشتر شود، بدن گلوکز ها را میفرسته داخل ادرار تا از بدن بیرون بروند ولی این فرستادن گلوکز به ادرار به آب نیاز داره برای همین حیوانات خانگی دیابتی معمولا بیشتر آب میخورند و با دفعات بیشتر و به مقدار بیشتر ادرار می کنند.

در بیماران دیابتی، گلوکز کافی به سلول های بدن منتقل نمیشود. واسه همین، انرژی کافی برای اینکه سلول ها بخوان باهاش کاراشون رو انجام بدن وجود نداره و بافت ها از نظر انرژی گرسنه میشوند. این حالت “گرسنگی” باعث تجزیه شدن چربی و بافت ماهیچه بدن میشود. سپس این مواد تجزیه شده توسط کبد به قند تبدیل میشود. همین تجزیه شدن ها باعث میشود کسی که به این بیماری مبتلا شده ضعیف شود و وزنش خیلی کم شود.

در بیماران انسانی، دیابت به دو مدل نوع I و نوع II طبقه بندی میشود. نوع I زمانی دیده میشود که لوزالمعده انسولین کافی تولید نمیکند و نوع II زمانی اتفاق میافته که بدن نتواند به میزان انسولین ساخته شده توسط لوزالمعده پاسخ طبیعی بدهد. با اینکه دیابت در حیوانات خانگی هم بعضی وقتا به شکل های نوع I و II طبقه بندی میشوند، تفاوت این دو نوع در حیوانات خانگی خیلی جزئی تره و تفاوت زیادی بینشون نیست.

چه چیزهایی باعث بروز دیابت در سگ ها میشود؟ (علائم دیابت سگ ها)

در ادامه به علائم دیابت سگ ها و گربه ها میپردازیم. دقیقا مثل انسان، کاملاً معلوم نیست که چرا بعضی از سگ ها به دیابت مبتلا میشوند. یک سری از سگ ها ممکن است از نظر ژنتیکی بتوانند به این بیماری مبتلا شوند. البته معلوم شده که اضافه وزن میتواند خطر ابتلا به دیابت را در سگ شما زیاد کند. این ممکن است به این دلیل باشد که چاقی باعث میشود سلول های بدن سگ شما به انسولین مقاومت بیشتری نشان دهند.

چه حیوانات خانگی ای بیشتر در خطر دیابت هستند؟

چه حیوانات خانگی ای بیشتر در خطر دیابت هستند؟ دیابت در سگ ها و گربه ها میتواند در هر سنی رخ بدهد. اما معمولا سگ های دیابتی 4 تا 14 سال سن دارند و بیشتر ان ها در سنین 7-10 سالگی بیماریشان تشخیص داده میشود. برای گربه ها هم بیشتر گربه های دیابتی بالای 6 سال سن دارند. دیابت در سگ های ماده هم دو برابر سگ های نر دیده میشود.

چاقی یه عامل خطرناکی است که میتواند به راحتی باعث دیابت شود. با زیاد شدن سن سگ ها و گربه ها، ان ها ممکن است به بیماری های دیگری هم مبتلا شوند که  ان بیماری ها میتواند منجر به دیابت شود یا میتواند به طور قابل توجهی در پاسخ بدن ان ها به درمان دیابت تأثیر بگذارد.

انواع دیابت در سگ ها

دیابت یک اختلال در غدد درون ریزه ( یعنی غده هایی که ترشحات آن را داخل خون میریزند). از انواع دیابت در سگ ها میتوان به انواع زیر اشاره کرد:

• دیابت نوع 1  توانایی بدن برای تنظیم مقدار انسولین رو به اشتباه میندازد یعنی کسی که این نوع دیابت رو دارد بدنش نمیتواند درست تصمیم بگیرد که چقدر انسولین ترشح کند.
• دیابت نوع 2 هم باعث میشود که بدن نتواند به مقدار انسولینی که وجود دارد جواب بدهد و یه جورایی سلول ها نمیتوانند وجود انسولین رو تشخیص بدهند.

دامپزشک های بزرگ جهان میگویند که با این که دو نوع دیابت در سگ ها وجود دارد ، اما این دو نوع خیلی شبیه به انسان ها نیست و در حیوانات این دو نوع اون قدر ها با هم متفاوت نیستند.

دیابت نوع 1 یا دیابت کمبود انسولین، رایج ترین نوع دیابت در سگ هاست. این اتفاق زمانی دیده میشود که سلول های پانکراس (لوز المعده) که انسولین ایجاد می کنند از بین بروند و دیگه سلولی نباشد که بخواهد انسولینی تولید کند.

دیابت نوع 2 یا دیابت مقاوم به انسولین وقتی ایجاد میشود که بقیه هورمون های بدن از درست کار کردن انسولین جلوگیری می کنند. یعنی یه سری هورمون به خون وارد میشوند که این هورمون ها باعث میشوند که انسولین نتواند درست کارش رو انجام بدهد. این هورمون های مشکل ساز میتوانند به خاطر چاقی و اضافه وزن داخل بدن تولید شوند، به خاطر همین کسایی که اضافه وزن دارند در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به دیابت نوع 2 هستند.

درمان دیابت سگ ها و گربه ها

در ادامه به درمان دیابت سگ ها و گربه ها خواهیم پرداخت. متاسفانه هیچ درمان کاملی برای دیابت سگ ها و گربه ها وجود ندارد. با این حال، دیابت در سگ ها یه نوعی بیماری است که معمولاً توسط صاحبش قابل کنترل است و خیلی بیماری سخت و آزار دهنده ای نیست. با یه مدیریت خوب، سگ شما بعد از مبتلا شدن به دیابت هنوز هم میتواند از یک زندگی کامل و شاد برخوردار باشد.

نشانه ها و علائم دیابت سگ ها و گربه ها

 چهار علامت اصلی دیابت از نشانه ها و علائم دیابت گربه ها و سگ ها موارد زیر می باشد:

• افزایش تشنگی
• افزایش ادرار
• کاهش وزن
• افزایش اشتها

گلوکز یه ماده حیاتی مهم است که مقدار زیادی از انرژی که سلول بهش نیاز دارد را از همین ماده میگیرد، اما سلول باید بتواند این ماده را وارد خودش کند که بعد بخواد از انرژیش استفاده کند. انسولین به سلولهای بدن دستور میدهد که گلوکز رو از خون جذب کنند و وارد خودشون کنند. اگر مقدار کافی از انسولین نباشد گلوکز نمیتواند وارد سلول شود و توی خون جمع میشود و همین باعث افزایش قند خون میشود.

وقتی انسولین به اندازه کافی نباشد، سلول های بدن گرسنه ی انرژی میشوند و دنبال راهی میگردند تا بتوانند ازش انرژی پیدا کنند. توی پاسخ به این گرسنگی، بدن شروع میکند به تجزیه کردن چربی و پروتئین های بدن که بتواند از اونا انرژی بگیرد و همین اتفاق باعث کاهش وزن میشود. این اتفاق بدن رو تحریک میکند که غذای بیشتری بخورد و سگ غذای بیشتری می خورد و این کار همچنان باعث کاهش وزن در اون سگ میشود. همونجوری که گفتیم وقتی گلوکز جذب نمیشود و توی خون باقی می ماند بدن سعی می کند  با دفع ادرار، گلوکز اضافی رو از بین ببرد. از اونجایی که گلوکز آب را به خودش جذب می کند، باعث افزایش حجم ادرار میشود. و بدن برای جلوگیری از کم آبی، سگ رو مجبور میکند که بیشتر و بیشتر آب بخورد.

نحوه تشخیص دیابت در سگ ها و گربه ها

نحوه تشخیص دیابت در سگ ها و گربه ها چگونه است ؟ دیابت از روی علائم عادی (مثل تشنگی بیش از حد ، ادرار بیش از حد ، اشتهای زیاد و کاهش وزن) و همینطور سطح بالای گلوکز در خون و وجود گلوکز در ادرار تشخیص داده میشود.

دیابت تنها بیماری شایعی است که باعث میشود سطح گلوکز خون به طور قابل توجهی زیاد شود، برای همین اگر افزایش ناگهانی گلوکز در بدن سگ یا گربه ها دیده شود سریعا تشخیص داده میشود که آن حیوان مبتلا به دیابت می باشد.

به خاطر اینکه گلوکز در بدن باقی بماند، تا وقتی مقدار گلوکز در خون خیلی زیاد نشود کلیه، گلوکز را از جریان خون به ادرار منتقل نمیکند. این یعنی این که سگ هایی که گلوکز های خونشون به اندازه طبیعی هست و زیاد نیست، هیچ گلوکزی توی ادرارشون دیده نمیشود. با اینکه سگ های دیابتی که مقدار زیادی گلوکز در خونشون دارند، مقداری از آن را در ادرار میریزند اما نکته اینه که وقتی که گلوکز خون به سطح مشخصی میرسد، فقط آن مقدار اضافیش توسط کلیه ها برداشته میشود و به ادرار وارد میشود و اینجوری نیست که همه ی گلوکز های خون وارد ادرار شوند. پس در یک سگ یا گربه ی دیابتی، گلوکز هم توی خون و هم توی ادرار دیده میشود.

درمان دیابت در سگ ها و گربه ها

درمان دیابت در سگ ها و گربه ها چگونه صورت میگیرد؟ سگ هایی که دیابت دارند به طور کلی هر روز به دو بار تزریق انسولین نیاز دارند و جدا از آن یکی از مهم ترین چیزهایی که باید بهش توجه شود تغذیه آنهاست. به طور کلی، آنها باید هر روز در یه برنامه مشابه به همون مقدار غذا رو بخورند. اگرچه یک سگ میتواند یک روز یا بیشتر را بدون انسولین بدون اینکه مشکلی براش پیش بیاد بگذروند، اما نباید پشت سر هم این اتفاق بیفتد، یعنی اینکه اگر ماهی 2-3 بار انسولینش فراموش بشود مشکلی براش پیش نمیاد ولی اگر بیشتر از این تعداد شود این دفعات میتواند برای حیوان مضر باشد . به همین دلیل برنامه درمان و تغذیه سگ یا گربه شما باید خیلی دقیق بررسی شود. این یعنی این که شما به عنوان صاحب سگ باید هم از نظر مالی و هم از نظر شخصی برای درمان سگتون اماده باشید. اگه شما باید خارج از شهر باشید یا به تعطیلات بروید، سگتون باید تحت درمان مناسب قرار بگیرد در آن زمانی که شما پیشش نیستید. وقتی که به خوبی و منظم برنامه درمان سگ خود را پیش ببرید، هزینه های درمان و نگهداریش منطقی هستند و آنقدری نیستند که بخواهد شما را اذیت کند. رژیم غذایی خاص، انسولین و سرنگ هم زیاد گرون نیستند.

در روز های اول، معمولا لازم است که سگتون توی بیمارستان بستری شود که هم به تزریق انسولین عادت کند و هم اگر در روز های اول به درمان واکنش نشون داد بشه خیلی سریع جلوش رو گرفت. یه نمونه از این مشکل ها سگی است که به حدی مریض است که چندین روز نه غذا میخوره و نه آب. سگ هایی که در این حالت هستند ، ممکن است به مدت چند روز در بیمارستان با مراقبت های ویژه بستری شوند. ولی اگر بیماری آنها به این شکل نباشد ممکن است بستری شدن در بیمارستان فقط برای یک یا دو روز باشد که پزشک بتواند واکنش اولیه سگ را وقتی انسولین وارد بدنش میشود را بررسی کند تا مشکلی براش پیش نیاد. بعد از این زمان سگ شما دوباره میتواند به خونه برگردد.

جلوگیری و پیشگیری از دیابت در سگ ها، گربه ها و سایر حیوانات

جلوگیری و پیشگیری از دیابت در سگ ها، گربه ها و سایر حیوانات کار آسانی نیست. زیرا که خیلی از سگ ها دلیل دیابتی شدن آنها ژن هایشان میباشد، اما عقیم کردن سگ ماده شما یکی از روش های آسون برای جلوگیری از دیابت است. پس اگر سگ ماده ای دارید برای جلوگیری از دیابتی شدن آنها میتوانید آنها را عقیم کنید.

چاقی هم معمولا با دیابتی شدن در ارتباط است، اما برخی دکتر ها میگویند که چاقی به تنهایی نمیتواند باعث دیابت شود اما کاملا مشخصه که چاقی روی مقاومت به انسولین نقش دارد که همین مقاومت میتواند به دیابت تبدیل شود، به خاطر همین جلوگیری از چاقی تا حدی میتواند از خطر ابتلا به دیابت جلوگیری کند.

ورزش و قدم زدن میتواند برای سگ ها مفید باشد

ورزش منظم میتواند به کاهش وزن و کاهش قند خون کمک کند. بهتر است که هر روز سگ خود رابا همان مدت و با همان شدت ورزش کند که روز های قبل میکرد. یک تمرین غیر عادی طولانی یا شدید میتواند باعث شود که سطح قند خون سگ شما خیلی بیاد پایین، پس حتما حواستان باشد که مقدار و شدت ورزش سگتان یهویی زیاد نشود.

موارد دیگری که باید مراقب آن باشید.

اگه سگ شما به دیابت مبتلا باشد، ممکن است که به یک سری بیماری ها و مشکلات دیگه هم مبتلا بشود ، پس مهم است که مراقب هر چیز غیر معمولی باشید. سگهای دیابتی بیشتر مستعد ابتلا به موارد زیر هستند:

• آب مروارید – این بیماری ممکن است به خاطر مقدار زیاد گلوکزی که توی خون وجود دارد و به همراه خون به چشم میاد و روی چشم قرار میگیرد، ایجاد شود. آب مروارید را میشود با عمل جراحی برطرفش کرد ، البته که خیلی از سگ ها به خوبی با کم شدن بینایی کنار میان، چون که حس بویایی و شنوایی آنها خیلی بهتر از ماست.
• عفونت های دستگاه ادراری – قند اضافی که به ادرار میرود تا دفع شود میتواند خطر ابتلا به این مشکل ها را در بدن سگ شما افزایش بدهد.

منابع