ویروس نقص ایمنی گربه سانان، یا FIV (Feline Immunodeficiency Virus) ، یه عفونت ویروسیه که اولین بار تو گربه ها تو ایالات متحده کشف شد. این ویروس بیشتر به اسم HIV گربه یا ایدز گربه شناخته میشه چون که تأثیر مشابهی روی گربه سانان داره. گربه های FIV مثبت ممکنه سال ها ویروس رو تو سیستم خودشون داشته باشن ولی نشونه های بیماری رو نشون ندن و خیلی عادی به نظر برسند.
این ویروس باعث از بین رفتن یا آسیب دیدن سلول های سیستم ایمنی بدن گربه میشه و بیشتر گلوبول های سفید خون رو باهاشون مبارزه میکنه. به همین دلیل این ویروس منجر به نقص ایمنی بدن گربه ها میشه. این اتفاق، یعنی ضعیف شدن سیستم ایمنی باعث میشه که گربه نسبت به بیماری های ساده ای که در حالت طبیعی مشکل ساز نیستند ضعیف بشه و همین ویروس ها و بیماری های ساده بتونن مشکلات زیادی رو برای بدن گربه به وجود بیارند.
ویروس نقص ایمنی گربه سانان (FIV) یکی از شایع ترین بیماری های عفونی گربه ها تو سراسر جهانه. تو بدن گربه های آلوده، FIV به سیستم ایمنی حمله میکنه و گربه رو جلوی خیلی از عفونت ها آسیب پذیر و ضعیف میکنه. با اینکه گربه های آلوده به FIV ممکنه سال ها طبیعی به نظر برسن و نشونه ای توشون دیده نشه، اما از نقص ایمنی و ضعیف شدنش رنج می برن، که این اتفاق به بدن گربه اجازه میده که باکتری ها، ویروس ها و قارچ هایی که تو محیط روزمره هستن و به طور عادی بی خطر هستن، بیماری های شدیدی رو در بدنشون به وجود بیارن. با اینکه هیچ درمانی برای FIV وجود نداره، اما مطالعات جدید نشون میده که گربه های مبتلا به نقص ایمنی معمولاً میتونن زیاد و به مقدار عادی زنده بمونن اما نیاز به توجه و مراقبت خیلی زیادی دارن.
این ویروس برای اولین بار وقتی محققان در حال بررسی شیوع بیماری کلنی در گربه ها در ایالات متحده آمریکا بودن کشف شد. محققان متوجه شدن که این ویروس و عملکردش شباهت زیادی به ویروس HIV (اچ آی وی) در انسان ها داره. با اینکه HIV (ویروسی که باعث بیماری ایدز در انسان ها میشه) و FIV (ویروسی که باعث بیماری ایدز در گربه ها میشه) خیلی شبیه به هم هستن، اما این ویروس ها دو ویروس متفاوت هستن، یعنی این که FIV فقط گربه ها رو آلوده میکنه و HIV فقط انسان ها رو آلوده میکنه. به همین دلیل خطری برای افرادی که با گربه های دارای FIV در تماس هستن وجود نداره و به هیچ شکل این بیماری رو از گربه خونگی شون نمیگرن. گربه ها معمولاً از طریق زخم گزش (گاز گرفتن) به ویروس ایدز آلوده می شوند. و بعد از آلوده شدن، گربه تا آخر عمرش آلوده میمونه و بعد از مدتی که ممکنه حتی چندین سال طول بکشه، ویروس ممکنه تازه شروع به نشون دادن نشانه های حاکی از بیماری نقص ایمنی گربه بکنه.
علائم ایدز گربه چیست؟
از اونجایی که ویروس ایدز گربه میتونه به آرومی در سیستم ایمنی گربه حرکت کنه، گربه شما ممکنه سال ها بدون نشون دادن نشانه های قابل توجهی از نقص در سیستم ایمنی (FIV) زندگی کنه.
اگر گربه شما شروع به نشان دادن علائم زیر کرد بهتره برای معاینه به دامپزشکی برین چرا که ممکنه علائم ایدز گربه باشه:
- شرایط نامناسب و غیر عادی در رفتار
- تب مداوم که مرتب بالا میره و پایین میاد
- بی اشتهایی
- التهاب در دهان و لثه
- عفونت های مزمن یا عودکننده در چشم، پوست، دستگاه تنفسی فوقانی یا مثانه
- اسهال مداوم
- مشکلات مداوم چشم
- تشنج
- تغییرات رفتاری
- علائم اختلالات عصبی
راه های انتقال بیماری ایدز گربه؟
در بیشتر موارد FIV گربه از طریق گربه آلوده منتقل میشن به این شکل که گربه الوده به بیماری، از طریق گزش عمیق یه گربه دیگه بیماری را به اون منتقل می کنه. به همین دلیل گربه هایی که در مکان هایی هستند که تعداد زیادی گربه دیگر وجود دارد نسبت به گربه هایی که تنهایی توی خونه زندگی میکنن، بیش تر ممکنه که به بیماری نقص ایمنی گربه سانان مبتلا بشن. یه گربه مادر آلوده به ویروس FIV میتونه اون رو به بچه گربه های خودش منتقل کنه. بر خلاف بیماری FIP گربه ها که قابلیت انتقال از طریق وسایل مشترک دارند، ثابت شده که این بیماری توسط اجسام منتقل نمیشه، یعنی مثلا اگر گربه ی آلوده ای از ظرف غذا یا اسباب بازی ای استفاده کنه و بعد گربه دیگه ای به سراغ همون وسیله بره، براش خطری وجود نداره و ویروس نمیتونه از طریق اون جسم وارد بدنش بشه. همون طور که گفتیم گربه نمیتونه ویروس FIV را به انسان منتقل کنه. یعنی ویروس ایدز گربه سانان به انسان ها منتقل نمیشه. گربه ها فقط میتونن ویروس FIV را به گربه دیگه ای منتقل کنن.
به طور خلاصه این ویروس عمدتا از طریق زخم های گزش عمیق از گربه مبتلا به گربه دیگه منتقل میشه، این اتفاق معمولاً در خارج از منزل و زمانی که دو گربه با یک دیگر شروع به دعوا میکنن رخ میده و همین دلیل کاملاً خوبی برای نگه داشتن گربه خانگی تون در خانه و یا بقل کردنش و با بند بستنش هنگامی که از خانه خارج میشه میتونه باشه.
روش انتقال دیگه ای که کمتر اتفاق میوفته، انتقال از گربه مادر آلوده به ویروس به بچه گربه هاشه. و همونجوری که گفتیم به نظر نمی رسد بیماری FIV از طریق به اشتراک گذاشتن کاسه های غذا و اسباب بازی ها، جای خواب، عطسه و سایر حالت های تماس بین گربه ها منتقل بشه.
راه های جلوگیری از ابتلا شدن گربه خانگی به نقص ایمنی بدن گربه :
تنها راه مطمئن برای محافظت از گربه ها جلوگیری از قرار گرفتن در معرض این ویروسه. همونجوری که گفتیم گزش گربه اصلی ترین وسیله انتقال این ویروسه، بنابراین نگه داشتن گربه در خونه، به دور از گربه های آلوده که ممکنه گربتون رو گاز بگیرند ، احتمال ابتلا به عفونت FIV و نقص در سیستم ایمنی گربه رو به میزان قابل توجهی کم میکنه.
متأسفانه، خیلی از گربه های آلوده به نقص ایمنی سال ها در کنار گربه های سالم زندگی میکنن چرا که هنوز بیماریشون علامتی نشون نداده و صاحبانشون متوجه نشدن که گربه مبتلا شده. تو این موردها، تمام گربه های دیگر خانواده باید آزمایش بشن. تو حالت ایده آل، همه گربه های آلوده باید از گربه های غیر آلوده جدا شوند تا احتمال انتقال ویروس FIV از بین برود.
FIV در بیشتر محیط ها نمیتونه بیشتر از چند ساعت زنده بمونه. با اینکه این ویروس نمیتونه از طریق اجسام منتقل بشه اما بهتره که اگر گربتون مدتی در کنار یک گربه الوده بود، اولا خودش رو و بعد تمام وسایلی که گربه الوده باهاشون در تماس بوده رو خوب بشورید تا همون احتمال کوچیک انتقال هم از بین بره و نگرانیتون کمتر بشه.
راه های زیر هم در جلوگیری از مبتلا شدن به ویروس ایدز گربه کمک میکنند:
- گربه تون رو تا جای ممکن در خونه نگه دارید تا از تماس احتمالی با گربه های آلوده جلوگیری بشه.
- اگر گربه تون رو بیرون میبرید، رهاش نکنید و با بندی اون رو تحت کنترل داشته باشید.
- اگر گربه دیگه ای قراره مدت طولانی پیش گربه شما بمونه مطمئن بشین که اون گربه از نظر ویروس FIV کاملا سالمه.
- واکسیناسیون گربه برای این بیماری معمولا پیشنهاد نمیشه اما با دامپزشکتون در این باره صحبت کنید شاید نسبت به شرایط و محل زندگیتون نیاز به این واکسن داشته باشید.
راه های تشخیص ویروس FIV در گربه:
اگر نشانه های احتمالی ویروس FIV گربه رو در حیوان خونگیتون مشاهده کردین، باید اون رو پیش دامپزشک ببرید تا معاینه و بررسی بشه. بهتره وقتی که نشانه ها FIV رو دیدین یادداشت شون کنین تا بتونین دقیق و با جزئیات اون ها رو به دکتر نشون بدین. دامپزشکان هم به طور معمول تشخیص نقص ایمنی گربه ها را با انجام آزمایش خون انجام میدن.
روش های درمان ویروس ایدز در گربه؟
هیچ داروی ضد ویروسی به طور خاص برای درمان FIV گربه وجود نداره. بیشتر دامپزشکان تمرکز خودشون بر روی این مسئله میذارن که بتونن دوره نهفتگی بیماری رو طولانی تر کنن و خطرناک شدن بیماری را عقب بندازن.
اگر نشانه های ویروس FIV شروع شده باشن، دامپزکشان روش های دیگه ای رو انجام میدن و به طور کلی سعی میکنن تا نقص سیستم ایمنی گربه را تا حدودی قوی ترش کنن. درمان هایی که بیشتر برای کمک به ویروس ایدز گربه سانان توصیه میشه شامل موارد زیر هستند:
- داروهایی برای کمک به هرگونه عفونت ثانویه
- درمان جایگزینی مایعات و الکترولیت ها
- کنترل انگل
- داروهایی برای تقویت سیستم ایمنی بدن
- داروهایی که به التهاب کمک می کنند
- یه رژیم غذایی ساده که برای سیستم گربه آسان است
دامپزشک شما همچنین ممکنه نکات زیر رو برای بهبود نقص ایمنی گربه شما توصیه کنه:
- گربه را در خانه نگه دارید تا از سیستم ایمنی بدن وی محافظت کرده و از آلوده شدن گربه های دیگر جلوگیری کند.
- گربتون رو عقیم کنید مخصوصا اگر نر است.
- مراقب هرگونه تغییر در رفتار یا سلامتی گربه باشید.
- حداقل دو بار در سال گربه رو برای معاینه به دامپزشکی ببرید که شامل تجزیه و تحلیل ادرار و شمارش خون گربه است.
- غذاهای خام و تخم مرغ رو از رژیم غذایی گربه حذف کنید.
ویروس نقص ایمنی گربه چگونه عمل می کند؟
FIV سلول های سیستم ایمنی بدن (گلبول های سفید خون ، به طور عمده لنفوسیت ها) رو آلوده میکنه. این ویروس ممکنه سلول ها رو از بین ببره یا بهشون آسیب بزنه ، یا عملکرد طبیعیشون رو به خطر بندازه. این ممکنه در نهایت باعث کاهش تدریجی عملکرد ایمنی گربه بشه.
تو هفته های اول پس از عفونت، ویروس تقسیم میشه و ممکنه نشانه های خفیف بیماری ایدز گربه مثل تب خفیف و تورم غدد لنفاوی رو ایجاد کنه. معمولاً این نشانه ها اونقدر ملایم هستن که مورد توجه قرار نمی گیرن. پس از یه دوره زمانی، در برخی از گربه های آلوده همانند سازی ویروس دوباره افزایش پیدا میکنه این گربه ها معمولا علائم بیش تری رو نشون میدن و تشخیص بیماری در این حالت اسون تر میشه.
آیا گربه آلوده به ویروس FIV را میتوان با دیگر حیوانات خانگی نگهداری کرد؟
قبلا هم گفتیم که این بیماری به راحتی منتقل نمیشه و راهش گزشه. پس اگر گربه آلوده به نقص ایمنی، در کنار گربه ای سالم قرار بگیره تا وقتی گزشی در کار نباشه مشکلی نیست. البته که شدیدا تاکید میشه که گربه آلوده به ویروس رو با گربه سالم در یک مکان نگه ندارید چون ممکنه در مورد های خیلی خیلی نادر از روش دیگه ای هم منتقل بشه. از آنجا که FIV نمیتونه به انسان یا سایر حیوانات غیر گربه سان منتقل بشه، گربه ای که ایدز داره میتونه محیط زندگیش رو با سگ یا حیوان خونگی دیگه ای به اشتراک بذاره، به شرط اینکه گربه دیگری وجود نداشته باشه.
تغذیه گربه مبتلا به ایدز گربه چگونه باید باشد؟
برنامه غذایی گربه های مبتلا به نقص ایمنی باید یه برنامه متعادل و با کیفیت باشه. بهشون نباید هیچگونه غذای خام یا لبنی بدین چون که خطر ابتلا به بیماری های باکتریایی و انگلی زیاد تر میشه و این گربه ها هم که به دلیل ویروس ایدز سیستم ایمنی شون ضعیف شده میتونن خیلی آسیب پذیر باشن.
فعالیت هایی برای بهتر کردن شرایط برای گربه ی مبتلا به ویروس FIV:
- امنیت خانه
وقتی حیوان آلوده به FIV را برای اولین بار به خونه میارید تمام راه های خروج از خانه را برای او ببندید، اگر خونتون حیاط داره اجازه بیرون رفتن به گربه تون ندین، چرا که هر ویروس بیماری زای ساده ای میتونه خیلی بهش آسیب برسونه چرا که بخاطر وجود ویروس ایدز گربه شما دچار نقص سیستم ایمنی شده. همچنین بهتره گیاهان خانگی و چیز های دیگری را که میتونن به هر شکل مستقیم یا غیر مستقیم گربه شما را مسموم کنن رو جا به جا کنین و جایی بذارین که به هیچ وجه نزدیک گربتون نباشه.
- سینی های دستشویی
شما باید سینی های دستشویی تهیه کنین تا گربه برای اینکار مجبور به خروج از خونه نشه،و باید اون ها رو تو یه مکان اروم ، اما به راحتی قابل دسترس و دور از منطقه تغذیه گربتون بذارید. اگر گربتون خجالتیه یا خونه شلوغی دارین ، ممکنه یک سینی سرپوشیده حریم خصوصی بیشتر گربه شما را فراهم کنه و باعث راحتی بیشترش بشه.
- جایی برای خراش
گربه ها دوست دارن که پوست درخت یا هرچیز دیگه ای رو با ناخن هاشون بخراشن. جدای از لذت بردن، اینکار برای ناخون هاشون هم لازمه پس حالا که گربه شما نمیتونه به راحتی از خونه بیرون بره براش وسیله ای تهیه کنین که بتونه توی خونه اون رو بخراشه و لذت ببره.
- ایجاد احساس امنیت
از اونجایی که اگر برای گربه تون شرایط استرس زا به وجود بیاد جایی نداره که بره و توش آرامش بگیره ( قبل از ابتلا به بیماری FIV میتونست هر جایی مثل بیرون خونه یا توی حیاط یا … بره) ولی حالا که شرایطش رو نداره ، شما مجبورین مکان های استراحت و مخفی کاری بیشتری براش فراهم کنین. جعبه های مقوایی که توشون یه حوله نرم و گرم باشه یا قفسه های بلند با ملافه های راحت میتونند جای راحتی برای آروم شدن و پیدا کردن حس امنیت برای گربه تون باشن.
